Puchar Intertoto w ujęciu krajowym

Puchar Intertoto to nieco już zapomniany format rozgrywek, w którym udział brały drużyny nie posiadające prawa do gry w „poważniejszych” rozgrywkach europejskich. Niektórzy wspominają go jako rozgrywki trzeciej kategorii, nie traktując poważnie sukcesów, które w nich odnoszono. Oczywiście prestiż zawodów był znikomy, jednak otwierał furtkę do głównych rozgrywek w Europie. Były to również jedne europejskie puchary, w których polskie drużyny odnosiły sukcesy. W tym artykule przedstawiamy tabelę wszech czasów Intertoto w ujęciu krajowym, oraz analizę rozgrywek.

Mistrzostwa Świata w USA Tabela zawiera dane dotyczące Pucharu Intertoto od sezonu 1960/61 do sezonu 2008/09. W tym okresie puchar był różnie nazywany i rozgrywany w rozmaitych formułach. Jeśli chodzi o nazwę, to zamiennie stosowano aż do 1994 roku nazwy: Puchar Rappana, Puchar Lata, Puchar Intertoto. W tym czasie start federacji w rozgrywkach był dobrowolny. Pierwsze sześć edycji pucharu rozgrywano w formule pucharowej. Walka o Puchar Rappana rozpoczynała fazą grupową, która ruszała latem. Następnie 8 najlepszych drużyn, już systemem pucharowym, aż do czerwca kolejnego roku rozgrywało batalię o zwycięstwo. W tej rywalizacji w dwukrotnie Polonia Bytom dotarła do finału. Za drugim razem w sezonie 1964/65 wygrała rywalizację. Jest to jedyny Europejski Puchar polskiej drużyny. Ponieważ coraz bardziej rozwijały się pozostałe puchary Mistrzów, Miast Targowych (potem UEFA i obecnie LE), czy też już nieistniejący Puchar Zdobywców Pucharu, podjęto decyzję o zmianie formuły opisywanych rozgrywek.

W 1965 Puchar Rappana zaczął być nazywany Pucharem Lata, rozgrywki bowiem miały być rozegrane w okresie letnim (przeważnie od drugiej połowy czerwca do połowy sierpnia) i kończył się na fazie grupowej. Każdy zwycięzca grupy otrzymywał nagrodę pieniężną. Przeważnie grupy były czterodrużynowe, a zawody rozgrywano systemem mecz i rewanż. W zależności od sezonu do rozgrywek zgłaszało się od 32 do 52 drużyn, niestety z niewielkiej ilości federacji. Wraz z upływem czasu rozgrywki niestety traciły na ważności i bardzo często wystawiano zawodników rezerwowych, czy też testowanych. W tej formule rozgrywki przetrwały, aż do roku 1994.

Przejęcie przez UEFA

W 1995 roku UEFA oficjalnie przejęła rozgrywki pod swoje skrzydła i przez 14 sezonów, aż do sezonu 2008/09 zmieniała kilkakrotnie zasady ich rozgrywania. Pierwszy sezon to 60 drużyn podzielonych na grupy, potem system pucharowy. Dwie najlepsze drużyny w nagrodę dostawały awans do Pucharu UEFA. Kolejne dwa sezony rozgrywane na podobnych zasadach, ale trzy najlepsze premiowane awansem do pucharu UEFA. Od lata 1998 do lata 2005 grano tylko w formule pucharowej (pięć rund), ale premiowano aż pięć drużyn. Wreszcie trzy ostatnie sezony to tylko trzy rundy i jedenaście drużyn z awansem do Pucharu UEFA. Od 1995 roku udział w rozgrywkach był obowiązkowy. Każda federacja wystawiała odpowiednią liczbę drużyn (w zależności od rankingu) i były to przeważnie drużyny, które w krajowych ligach zajęły miejsca bezpośrednio za drużynami kwalifikującymi się do „poważnych” pucharów. Oczywiście wzbudziło to sprzeciw niektórych federacji (najbardziej protestowali Anglicy), drużyny nie chciały grać latem. Bronią na to była groźba kar finansowych i wykluczenia z pucharów w przyszłości.

Rozgrywki do 1995 roku zdominowały drużyny z Czechosłowacji, ale również Szwecji i Polski. W tabeli obejmującej tylko ten okres Polska jest na czwartym miejscu. Oprócz wymienionych krajów wyprzedzają nas Niemcy (wcześniej RFN), ale tylko dlatego, że startowało dużo więcej klubów niemieckich niż z naszego kraju. Oczywiście tak dobre rezultaty wynikają z trzech powodów. Po pierwsze nie startowało lub startowało sporadycznie wiele silnych federacji (Włochy, Hiszpania – czasami, a z Wysp Brytyjskich żadna federacja nie miała choć jednego przedstawiciela w całej historii), drugi powód to nawet jeżeli (zwłaszcza w latach późniejszych) silne federacje zgłaszały swoje drużyny to były to raczej zespoły słabe. No i po trzecie, jak już wcześniej wspomniałem, nawet te silne kluby wystawiały często drużyny rezerwowe, testując zawodników.

Uwagi do tabeli

1. Niemcy bilans łącznie z Republiką Federalną Niemiec do 1991 i następnie Zjednoczonych Niemiec
2. Czechosłowacja bilans do lata 1991, w kolejnych sezonach osobno bilans Czech i Słowacji
3. ZSRR bilans do lata 1991, w kolejnych sezonach osobno bilans powstałych w wyniku rozpadu ZSRR federacji (w tym Rosji)
4. Jugosławia bilans do lata 1991, w kolejnych latach bilans osobny dla poszczególnych federacji
5. Serbia bilans od 1992 roku – w latach jako 1992-2004 Federalna Republika Jugosławii, następnie do 2006 roku jako Serbia i Czarnogóra i od 2007 jako Serbia

MARIUSZ ŚWIERCZYŃSKI 

Zachęcamy do polubienia nas na FACEBOOKU, a także obserwacji na TWITTERZE , INSTAGRAMIE i YOUTUBE