Najsłabsze federacje w Europie – Luksemburg

W kolejnym odcinku naszej wakacyjnej serii, po Andorze, San Marino i Wyspach Owczych, przyszedł czas na Luksemburg. W porównaniu z trzema wcześniejszymi krajami, tu można mówić o bardzo długich tradycjach zarówno reprezentacyjnych, jak i klubowych. Oto jak wyglądała od początku piłka nożna w Luksemburgu.

Liga i puchar Luksemburga

Reprezentacja Luksemburga rozegrała swój pierwszy mecz międzypaństwowy 29 października 1911 roku. W debiucie przed własną publicznością przegrała z Francją 1:4. Historyczną bramkę zdobył już w 15. minucie meczu Albert Elter. Był to jego pierwszy i zarazem ostatni reprezentacyjny występ. Federacja Piłkarska Luksemburga — Lëtzebuerger Foussballfederatioun, mogła zorganizować to spotkanie, gdyż dwa lata po powstaniu w 1908 roku przystąpiła do FIFA. Do UEFA Federacja z Luksemburga należy od 1954 roku, czyli od początku jej założenia.

Pierwsze trzy mecze reprezentacja Luksemburga rozegrała z Francją. Drugi mecz w 1913 roku zakończył się klęską 0:8. Trzeci można uznać za przełomowy. 8 lutego 1914 roku Luksemburczycy odnieśli pierwsze zwycięstwo. Spotkanie zakończyło się wynikiem 5:4, a do historii przeszedł Jean Massard — strzelec czterech bramek. Trzeba jednak pamiętać, że wobec mobilizacji nie wszyscy najlepsi gracze francuscy mogli przyjechać, a kilka miesięcy później wielu zawodników uczestniczyło już w walkach na frontach I Wojny Światowej. Na kolejny mecz trzeba było czekać aż sześć lat, kiedy w ramach turnieju olimpijskiego Luksemburg przegrał z Holandią 0:3. Od tego czasu reprezentacja d’Roud Léiwen (Czerwonych Lwów) rozegrała 575 oficjalnych meczów i prawie 300 nieoficjalnych z kadrami „B”.

Mistrzostwa Luksemburga rozgrywane są od sezonu 1909/1910. Pierwszym mistrzem został Racing Club Luksemburg i jest to jedyny tytuł tego klubu. W 1923 roku w wyniku fuzji ze Sporting Club Luksemburg powstała CCA Spora Luksemburg, a ta znów połączyła się z US Luksemburg i CS Alliance w 2005, tworząc Racing FC Union Luksemburg. Oczywiście nowo powstały zespół czasami próbuje przypisać sobie tradycje sięgające 1907 roku i daty powstania pierwszego mistrza.

Do tej pory rozegrano 103 sezony pierwszej ligi. Najbardziej utytułowanym klubem jest Jeunesse Esch. Drużyna ta wygrała 28 mistrzostw, ale ostatnie w sezonie 2009/10. To siedem lat jest najdłuższą przerwą w oczekiwaniu na wygraną od 1951 roku, kiedy Jeunesse zdobyło swój trzeci w ogóle i pierwszy po II Wojnie Światowej tytuł mistrzowski. Na drugim miejscu w tej klasyfikacji znajduje się F91 Dudelange z 13 tytułami, ale klub powstał dopiero w 1991 roku z trzech klubów z Dudelange. F91 jest w ostatnich latach prawdziwym dominatorem. Z 12 ostatnich sezonów, aż 10 razy wygrywał. Kolejne dwa miejsca zajmują nieistniejące już Spora Luksemburg (11 mistrzostw) i Stade Diddeleng (10 tytułów). Łącznie na honorowej liście mistrzów Luksemburga znajduje się 15 zespołów.

Niewiele krótszą historią może pochwalić się Puchar Luksemburga. Pierwszy z nich rozegrano w sezonie 1921/1922 i inauguracyjnym zdobywcą został Racing Club Luksemburg. Niestety podobnie jak w przypadku mistrzostwa, również w pucharze nigdy później nie powtórzył tego sukcesu. W 92 edycjach zwycięstwo odniosły 22 kluby, najwięcej razy Red Boys Differdange (15), na drugim miejscu w tej klasyfikacji znajduje się Jeunesse Esch – 13 a na trzecim nieistniejący US Luksemburg z 10 tryumfami. Obecnie Puchar Luksemburga dzierży, po zdobyciu dubletu, F91 Dudelange.

Luksemburg w europejskich pucharach

W europejskich pucharach przedstawiciele Luksemburga wystartowali już w drugim sezonie Pucharu Mistrzów Krajowych, czyli w 1956 roku. Pierwszym klubem reprezentującym ten kraj była Spora Luksemburg, która trafiła na Borussię Dortmund. Inauguracyjny mecz zakończył się minimalną porażką na wyjeździe 3:4, a rewanż u siebie Spora wygrała 2:1. Obowiązujący wówczas regulamin nie uwzględniał „podwójnych” bramek na wyjeździe, w związku z tym rozegrano trzeci mecz i tu nastąpiła klęska 0:7.  Tamte lata cechowały się bardzo nierówną grą reprezentantów Luksemburga. Rok później Stade Dudelange poniósł dwie porażki z Crveną Zvezdą Belgrad 0:5 i 1:9. Kolejny sezon znów to wyrównana gra, tym razem Jeunesse Esch z IFK Göteborg 1:2 i 1:0 i porażka w trzecim meczu 1:5. Następny to zwycięstwo Jeunesse z naszym ŁKS 5:0 i porażka 1:2, by drugiej rundzie ulec Realowi Madryt w dwumeczu 2:12 (2:5 i 0:7).

Wraz ze schyłkiem lat 50. przyszedł koniec drobnych sukcesów. Dość powiedzieć, że od pokonania ŁKS do sezonu 2010/2011 włącznie, przedstawicielowi Luksemburga udało się tylko pięciokrotnie przejść jedną rundę, z czego raz dzięki walkowerowi, natomiast spektakularne porażki różnicą wielu bramek były codziennością (tu dwucyfrowe):

• 1965/66 – porażka US Luksemburg z 1.FC Koeln 0:13;
• 1971/72 FC Jeunesse Hautcharage z Chelsea 0:13 i 0:8;
• 1972/73 US Rumelange z Feyenoordem Rotterdam 0:12 i 0:9 po raz drugi w dwumeczu 0:21;
• 1977/78 Red Boys Differdange z AZ’67 Alkmaar 1:11;
• 1983/84 Aris Bonnevoie z Austrią Wiedeń 0:10;
• 1984/85 ponownie Red Boys z Ajaxem 0:14.

Trochę lepsze czasy dla drużyn z Luksemburga rozpoczęły się w sezonie 2011/12. Od tego czasu coraz częściej udaje się przejść jedną lub nawet dwie rundy. W tym krótkim okresie F91 Dudelange awansowało w sezonie 2011/12 do drugiej, a w sezonie 2012/13 do trzeciej rundy eliminacji LM. W tym drugim przypadku sprawili olbrzymia sensację, eliminując Red Bull Salzburg. Po porażce w kolejnej rundzie przeszli z LM, po raz jedyny w historii, do eliminacji LE.

W Lidze Europy równie dobrze poczynał sobie zespół FC Differdange 03, który w sezonie 2011/12, po dyskwalifikacji AE Olympiakos Volou 1937, awansował do trzeciej rundy kwalifikacyjnej. W sezonie 2012/13 zakończył rozgrywki na drugiej rundzie, ale kolejny był już historyczny. W pierwszej rundzie zostawili w pokonanym polu albańskie KF Laçi (2:1 i 1:0), a w drugiej wyeliminowali FC Utrecht (2:1 i 3:3). Trzecia zakończyła się niestety odpadnięciem, ale po 1:0 w domu i 0:1 na wyjeździe dopiero karne zdecydowały o awansie norweskiego Tromsø IL.

W obecnym sezonie, aż dwie drużyny przeszły pierwszą rundę eliminacji LE, CS Fola Esch i FC Progrès Niederkorn. Ta pierwsza przeszła także drugą rundę i odpadła dopiero w dwumeczu ze szwedzkim Östersunds FK. Również dla drużyny z Niedercorn jest to historyczny sezon. Po trzydziestu latach od pierwszego startu w EP i po kolejnych 13 meczach bez zwycięstwa (w tym dwa remisy) mając stosunek bramek 1 do 40, wreszcie odniosła zwycięstwo i to nad wielkimi Rangersami z Glasgow 2:0. Na dodatek wynik ten po porażce w pierwszym meczu 0:1 dał Luksemburczykom awans.

Konfrontacje z polskimi drużynami miały miejsce pięciokrotnie. Po raz pierwszy w sezonie 1959/60, kiedy to we wspomnianym dwumeczu Jeunesse Esch przeszedł ŁKS (więcej o meczu w książce „Polskie kluby w Europejskich Pucharach” już wkrótce). Kolejne dwumecze kończyły się wyraźnymi zwycięstwami naszych przedstawicieli. W ośmiu meczach odnieśliśmy 8 zwycięstw, strzelając 26 bramek tracąc 4, należy jednak zauważyć, że najwyższy wynik to zaledwie 4:0 Legii z FC Etzella Ettelbruck.

Ogólny bilans Luksemburga w EP (na dzień 30.07.2017)

Reprezentacja

Reprezentacja Luksemburga wystartowała po raz pierwszy w eliminacjach do mistrzostw świata już w 1934 roku. Trafiła do grupy z Francją oraz Niemcami. Szans praktycznie nie mieli żadnych. Przegrali 1:6 i 1:9, i zakończyli marzenia o finałach. Inauguracyjne spotkanie miało miejsce 11 marca 1934 roku na Stadionie Miejskim w stolicy kraju, a porażka 1:9 przyniosła tylko jeden pozytyw. Ernst Mengel strzelił pierwszą, historyczną bramkę dla Luksemburczyków w eliminacjach do Mistrzostw Świata.

Eliminacje do MŚ we Włoszech zapoczątkowały fatalną serię przegranych spotkań. Kolejne cztery turnieje eliminacyjne skończyły się kompletem 12 porażek, 10 strzelonymi bramkami i 53 straconymi. Tylko chwilowy przełom nastąpił w eliminacjach do MŚ w 1962 roku. 8 października 1961 roku piłkarze Wielkiego Księstwa sprawili jedną z największych sensacji w swojej historii. Na swoim reprezentacyjnym stadionie w Luksemburgu pokonali Portugalię 4:2, a trzy bramki strzelił Andy Schmit, który został okrzyknięty bohaterem narodowym. Reprezentacja z półwyspu Iberyjskiego zlekceważyła swoich przeciwników, wystawiając w składzie trzech debiutantów, w tym legendarnego Eusebio. Wspomniana wygrana była jedynym dobrym momentem tych eliminacji. W Lizbonie Luksemburg przegrał 0:6, a w meczach z Anglikami poległ 0:9 i 1:4.

Kolejne eliminacje to pasmo prawie samych porażek. Do 2006 roku w 86 meczach Luksemburg odniósł jedno (!) zwycięstwo (z Turcją 2:0 w ramach eMŚ 1974), dwa remisy (z Belgią 1:1 w eMŚ 1990 oraz z Islandią również 1:1 w kolejnej edycji). Najlepiej o poziomie gry reprezentacji świadczy stosunek bramek 33:267. Ostatnie trzy turnieje eliminacyjne przyniosły minimalnie lepszy bilans. W eliminacjach MŚ w 2010 roku luksemburczycy po raz pierwszy nie zajęli ostatniego miejsca w grupie. Wszystko za sprawą dwóch bezbramkowych remisów z Mołdawią i wygranej ze Szwajcarią 2:1. Było to pierwsze w historii zwycięstwo na wyjeździe w meczu o punkty.

Eliminacje 2014 dały jeszcze więcej radości. Zwycięstwo 3:2 i remis 1:1 z Irlandią Północną były ogromnym sukcesem, a doszły do tego jeszcze dwa remisy 0:0 i 1:1 z Azerbejdżanem. W bieżących eliminacjach Luksemburg poniósł już 5 porażek i zremisował 1:1 z Białorusią.

Bilans eliminacji Mistrzostw Europy jest trochę lepszy od tych z Mistrzostw Świata. Pierwszy raz Luksemburg przystąpił eME w 1964 roku. Był to jak dotąd najlepszy występ w historii i brakowało naprawdę niewiele by awansować do finału, czyli najlepszej czwórki kontynentu. W pierwszej rundzie Luksemburg miał wolny los. W drugiej spotkał się z Holandią i dokonał czynu wielkiego. Po remisie 1:1 w pierwszym meczu przed własną publicznością, niewiele osób dawało szanse na awans. Tymczasem po dwóch golach Camilla Dimmera zwyciężyli 2:1 i awansowali do 1/4 finału. Tam trafili na Duńczyków i pierwsze dwa mecze zakończyły się remisami 3:3 i 2:2. W trzecim Luksemburczycy ulegli minimalnie 0:1.

Kolejne lata to jedno wielkie pasmo niepowodzeń. W 46 meczach zaledwie cztery razy zremisowali. Przełamanie przyniosły dopiero eliminacje ME w 1996 roku, kiedy to reprezentacji Luksemburga udało się odnieść trzy zwycięstwa w stosunku 1:0 – dwa nad Maltą i jedno sensacyjne z Czechami.

Bezbramkowy remis z Białorusią dał 10 punktów i przedostatnie miejsce w grupie. W trzech ostatnich eliminacjach Luksemburczycy odnieśli po jednym zwycięstwie w każdym turnieju: 2008 z Białorusią 1:0, 2012 z Albanią 2:1 i w 2016 z Macedonią 1:0.

Polska reprezentacja spotkała się z Luksemburgiem siedmiokrotnie. Pierwsze starcie miało miejsce 2 października 1966 roku w Szczecinie, gdzie pewnie wygraliśmy 4:0 w ramach eliminacji ME 1968. W rewanżu w Luksemburgu po raz pierwszy i ostatni nie odnieśliśmy zwycięstwa. Po fatalnym meczu padł bezbramkowy remis, który przed rewanżowym meczem z Francją i meczami z Belgią ustawił nas w bardzo trudnej sytuacji. Awansować wówczas się nie udało. Kolejne spotkania miały miejsce już w następnych eliminacjach, tym razem do MŚ w Meksyku. Polacy nie zlekceważyli rywala i wygrali pewnie 5:1 i 8:1.

W pierwszym meczu Włodzimierz Lubański strzelił pięć bramek, dokładając jeszcze jedno trafienie w rewanżu. Kolejne spotkanie w 1978 roku miało charakter towarzyski i zakończyło się zwycięstwem naszej reprezentacji przygotowującej się do MŚ w Argentynie 3:1. Jedną z bramek w tym meczu strzelił ponownie Lubański, łącznie osiągając bilans siedmiu trafień przeciwko Czerwonym Lwom.

Ostatnie nasze potyczki miały miejsce w 1998 i 1999 roku w ramach eliminacji ME 2000. W pierwszym meczu w Warszawie wygraliśmy 3:0.

Rewanż natomiast miał bardziej dramatyczny przebieg. Kiedy w 70. minucie Tomasz Iwan strzelił bramkę na 3:0, wydawało się, że już jest po meczu, tymczasem najpierw w 76. minucie Marc Birsens zdobył bramkę na 1:3, a w 83 Jean-Pierre Vanek ustalił wynik na 2:3.

Rekordziści reprezentacji

Na 50-lecie UEFA najlepszym piłkarzem Luksemburga został wybrany Louis Pilot. Urodzony w 1940 roku zawodnik prawie całą swoją karierę spędził na boiskach Belgii. W wieku 21 lat rozpoczął grę w Standardzie Liege i grał tam przez 11 kolejnych lat, rozgrywając w tym czasie 337 meczów i strzelając 36 bramek. Później grał jeszcze przez trzy sezony w Royalu Antwerp (125 meczów i osiem bramek). W reprezentacji Luksemburga w 50 (według niektórych źródeł w 49) meczach i strzelił siedem goli. Po zakończeniu kariery przez sześć lat, począwszy od 1978 roku, był trenerem reprezentacji swojego kraju, później przez rok Stadardu Liege.

Rekordzistą pod względem rozegranym spotkań w reprezentacji jest Jeff Strasser, który ma 98 występów na koncie. Jeff w wieku 19 lat rozpoczął grę w FC Metz, a po sześciu latach przeniósł się do Niemiec, gdzie występował aż do roku 2007. Początkowo przez trzy sezony w 1.FC Kaiserslautern, a przez kolejne cztery w Borussii Moennchengladbach. Później wrócił do Francji, a następnie krótko grał w CS Fola Euch. Zakończył karierę w szwajcarskim Grasshoppers Zurich. Łącznie rozegrał 337 meczów na najwyższym poziomie rozgrywek w różnych krajach Europy. Drugim pod względem występów w reprezentacji jest Mario Mutsch, który ma ich już 94, ale wciąż jest podstawowym zawodnikiem tej drużyny. Ma ogromne szanse pobić rekord Strassera i przekroczyć granicę 100 występów. Mutch od 2017 roku jest zawodnikiem Progrès Niedercorn, ale wcześniej przez wiele lat grał w FC Aarau, FC Metz, FC Sion i ostatnio przez pięć lat w Sankt Gallen.

Najlepsi strzelcy reprezentacji nie mogą pochwalić się zbyt dużą liczbą bramek. Patrząc jednak na siłę tej drużyny, respekt budzi osiągnięcie lidera klasyfikacji Léona Marta. Zdobył on 16 goli w 24 meczach, a więc ma średnią 0,67 bramki na mecz! Nie każdy może się pochwalić takim współczynnikiem. Drugi i trzeci zawodnik na liście to Gusty Kamp i Nicolas Kettel (po 15 bramek), pierwszy w 21 meczach, drugi w 57. Wszyscy ci zawodnicy bili swoje rekordy w latach 30-tych, 40-tych i 50-tych. Z obecnie grających najbliżej nich jest Aurélien Joachim (12 trafień).

Tabela osiągnięć reprezentacji Luksemburga i kontakty z Polską (stan na 30.07.2017)

* – tylko raz awans wywalczony w wyniku eliminacji (1975 rok zwycięstwo z Liechtensteinem 4:0 i 2:1). W pierwszych ośmiu startach (do roku 1965), w których uczestniczył Luksemburg  nie było eliminacji. W 1974 Luksemburg wylosował wolny los, a 1984 roku po dwóch porażkach z Holandią ta druga zrezygnowała z gry w finałach.

** – start w finałach jako gospodarz

MARIUSZ ŚWIERCZYŃSKI

Zachęcamy do polubienia nas na FACEBOOKU, a także obserwacji na TWITTERZE , INSTAGRAMIE i YOUTUBE