60 lat sportu na Podkarpaciu. Historia widziana przez pryzmat plebiscytu „Nowin” – recenzja

Doskonale wiemy, jak ogromne emocje budzą w naszym kraju różnego rodzaju plebiscyty. Wystarczy tylko wspomnieć, jak duże poruszenie w mediach społecznościowych ma miejsce 1 stycznia, gdy radiowa Trójka kiedyś, a Radio 357 obecnie, organizują top wszech czasów, wyłaniający najlepszą, zdaniem słuchaczy, piosenkę w historii muzyki. „Stairway to Heaven” Led Zeppelin czy „Brothers in Arms” Dire Straits? A może „Bohemian Rhapsody” zespołu Queen? Co roku nad tymi pytaniami zastanawiają się przyklejeni do odbiorników melomani. W środowisku sportowym wielu wrażeń dostarcza plebiscyt „Przeglądu Sportowego” na najlepszego polskiego sportowca roku. Z założenia ma to być zabawa, ale wybory najlepszych rozgrzewają kibiców do czerwoności i stanowią pole do burzliwych dyskusji. Od kilkudziesięciu lat organizowany jest także plebiscyt na najlepszych sportowców Podkarpacia. Dzieje konkursu zostały opisane w książce „60 lat sportu na Podkarpaciu. Historia widziana przez pryzmat plebiscytu Nowin”.

Autorami książki są dziennikarze Cezary Kassak i Waldemar Mazgaj, czołowi przedstawiciele tego zawodu w województwie podkarpackim, od lat piszący o sporcie w tej części Polski na łamach gazety „Nowiny”. Omawiana przez nas publikacja została wydana przez wydawnictwo Polska Press Grupa w 2020 roku i została napisana z okazji szcześćdziesiątej edycji plebiscytu. Szczegółowo przedstawiono w niej jego dzieje. Opowiedziano też kawał historii podkarpackiego sportu.

Plebiscyt „Nowin” organizowany jest regularnie od 1960 roku. Jednak już w roku 1956 dzięki gazecie wyłoniono najlepszych sportowców w regionie. Przez trzy kolejne lata konkurs niestety nie był kontynuowany, a edycja – nazwana przez autorów „zerową” – na długo popadła w zapomnienie. Cezary Kassak i Waldemar Mazgaj opisują wszystkie edycje plebiscytu, także tę zapomnianą. Możemy dowiedzieć się, że początkowo konkurs organizowany był nie tylko przez „Nowiny” (przed laty noszące nazwę „Nowin Rzeszowskich”), ale także przez „Tempo” – gazetę dziś nieistniejącą, zaś kiedyś mającą w południowej Polsce status pisma kultowego.

Dziennikarze przeprowadzają nas przez historię plebiscytu, opisując niemal wszystko – zmieniające się w ciągu lat sposoby głosowania, kulisy konkursu, towarzyszące mu smaczki czy też bale organizowane przy okazji ogłoszenia laureatów. Jedną z ciekawostek jest fakt, że kilka razy galę, na której przedstawiano najlepszych, prowadzili znani dziennikarze z ogólnopolskich mediów – Przemysław Babiarz (co akurat nie jest wielkim zaskoczeniem, wszak znany komentator TVP pochodzi z Przemyśla) czy Jacek Laskowski, a konferansjerem podczas finału 40. edycji był nawet Włodzimierz Szaranowicz.

Opowieść o podkarpackim plebiscycie jest płynna, momentami też bardzo szczegółowa – autorzy opisują nawet historie czytelników, którzy wygrywali nagrody rzeczowe w wyniku głosowania. Książkę wzbogacają liczne wypowiedzi ludzi związanych z plebiscytem, m.in. wielu podkarpackich sportowców, działaczy czy dziennikarzy.

W mojej opinii najciekawszą częścią publikacji jest rozdział, w którym opisani zostali wszyscy sportowcy, jacy kiedykolwiek wygrywali plebiscyt. Ich sylwetki napisane są niesztampowo, ze swadą i dużą liczbą ciekawostek. Najwięcej miejsca autorzy poświęcili oczywiście tym, którzy najczęściej zdobywali tytuł najlepszego sportowca Podkarpacia. Niektórzy z nich obecnie są postaciami nieco zapomnianymi. Tym bardziej warto poznać historię tak wybitnych osób jak pilot Wacław Nycz, akrobatka Brygida Sakowska-Kamińska czy zapaśnik Adam Sandurski.

Z racji tego, że nasz portal zajmuje się przede wszystkim piłką nożną, trzeba wspomnieć o futbolowych wątkach w książce. Jak wiemy, ważnymi zawodnikami wielkiej reprezentacji prowadzonej przez Kazimierza Górskiego byli gracze Stali Mielec – Grzegorz Lato, Henryk Kasperczak i Jan Domarski. Często przewijają się oni na kartach opowieści, a najwięcej zdań zostało napisanych o Lacie, który wygrywał plebiscyt aż trzykrotnie. Przedstawione są także takie postaci podkarpackiej piłki jak Stanisław Majcher czy Ryszard Mysiak – zawodnicy obecnie miej pamiętani, zwłaszcza przez młodsze pokolenie kibiców.

Mocną stroną książki są też licznie występujące, unikalne zdjęcia pochodzące z różnych okresów w historii podkarpackiego sportu. Publikacja jest ładnie wydana, liczy prawie 180 stron, dużą wartość stanowią twarda oprawa i dobrej jakości papier. Na końcu znajduje się coś dla fanów liczb – statystyczne podsumowanie historii plebiscytu od edycji zerowej po tę zorganizowaną w 2019 roku oraz tabela wszech czasów konkursu organizowanego przez „Nowiny”.

NASZA OCENA: 9/10

Cezary Kassak i Waldemar Mazgaj wykonali kawał świetnej roboty. Opisali sześćdziesiąt lat historii plebiscytu, przeprowadzając czytelnika przez dzieje podkarpackiego sportu. Dotarli do wielu ludzi, którzy tworzyli plebiscyt i byli jego częścią.

Książkę można z czystym sumieniem polecić fanom sportu z województwa podkarpackiego, a i kibice z innych części Polski mogą śmiało sięgnąć po tę publikację. Traktuje ona bowiem nie tylko o plebiscycie na najlepszych sportowców Podkarpacia, ale także po prostu o historii polskiego sportu. Warto czytać tego typu książki, zwłaszcza że pamięć o niektórych postaciach opisanych na kartach tej opowieści zatarła się w świadomości kibiców młodszego pokolenia.

GRZEGORZ ZIMNY