Zdjęcie główne: fussballbilder.net
W cyklu „Złota Jedenastka” tym razem przedstawiam Wam SK Rapid Wiedeń. Zielono-Biali to najbardziej utytułowany klub z Austrii, i z tego też powodu często nazywani są „Rekordmeister”. Oprócz sukcesów na własnym podwórku są również dwukrotnymi finalistami Pucharu Zdobywców Pucharów oraz jedynym klubem zagranicznym, który zdobył Mistrzostwo Niemiec. Wybrałem ustawienie 1-3-4-3, ale nawet gdybym ustawiał zawodników w dowolny sposób, to i tak wielu wybitnych piłkarzy nie zmieściłoby się w tej jedenastce. Dlatego też przedstawię w skrócie również rezerwowy zespół gwiazd Wiedeńczyków.
Bramkarz: Michael Konsel
Michael Konsel zwany „Panther von Hütteldorf” (Pantera z Hütteldorf), to jedyny piłkarz Rapidu, który zagrał w obu finałach Pucharu Zdobywców Pucharów, do których doszła wiedeńska ekipa. Do zielono-białych trafił w styczniu 1985 roku, i pod koniec sezonu wskoczył do bramki w miejsce innej klubowej legendy – Herberta Feurera, który odniósł kontuzję. Poradził sobie znakomicie, głównie dzięki wielkiej pewności siebie, z jakiej słynął przez całą karierę. Od tamtej pory przez kolejne 12 lat był podstawowym bramkarzem Rapidu, w którego barwach rozegrał 482 oficjalne mecze. Dwa razy wygrał plebiscyt na najlepszego austriackiego piłkarza organizowany przez „Kronen Zeitung”, a kilkukrotnie został wybrany, w różnych plebiscytach, najlepszym bramkarzem w Austrii. Na zakończenie kariery postanowił spróbować swoich sił w Serie A i w wieku 35 lat podpisał kontrakt z AS Romą. Grał na tyle dobrze, że został wybrany najlepszym bramkarzem sezonu 1997/98 w lidze włoskiej. W reprezentacji Austrii w latach 1985-1998 rozegrał 43 mecze, a po mundialu we Francji, postanowił zrezygnować z dalszych występów. W 2002 roku został odznaczony Złotym Medalem Republiki Austrii (polski odpowiednik to Krzyż Kawalerski 1. Klasy).
Rezerwowy Bramkarz: Walter Zeman
Przegrał miejsce w mojej jedenastce z Konselem głównie dlatego, że w odróżnieniu od Michaela nie oglądałem go w meczach, a tylko o nim czytałem. Co ciekawe, gdy wybierano jedenastki stulecia Rapidu i reprezentacji Austrii, Konsel znalazł się w tej pierwszej, a Zeman w drugiej. Tak jak Konsel, Walter słynął również ze skoczności i refleksu, stąd przydomki „Panther von Glasgow” (nadany po zwycięstwie Austrii 1:0 ze Szkocją w 1950 roku) i „Tiger von Budapest” (po remisie ze węgierską Złotą Jedenastką w 1953 roku). To po tym drugim meczu Sandor Kocsis powiedział:
Zeman jest czarodziejem, nie pozwolił nam wygrać, zasługuje na miejsce w reprezentacji świata.
I w tej reprezentacji świata kilka miesięcy później, Zeman zagrał na Wembley w meczu z okazji 90-lecia angielskiej federacji. Mistrzostwa świata w 1954 roku miały być ukoronowaniem jego kariery, a niestety były początkiem jej końca. Przed turniejem Zeman doznał kontuzji kolana i zastępował go Kurt Schmied, który jednak w ćwierćfinale ze Szwajcarią doznał udaru słonecznego i w meczu półfinałowym z Niemcami musiał zagrać Tygrys z Budapesztu. Niestety kontuzjowany Walter zagrał fatalnie i Austria przegrała 1:6, a jego oskarżano o sprzedanie meczu. Zeman zrezygnował z gry w reprezentacji, do której wrócił jeszcze tylko raz, na pożegnalny mecz w 1960 roku (w sumie rozegrał w niej 41 meczów). W czasie swojej kariery zdobył z Rapidem 8 tytułów mistrzowskich oraz mnóstwo indywidualnych nagród, w tym dla najlepszego sportowca Austrii roku 1950. Po zakończeniu kariery, przez pewien czas, był asystentem trenera Rapidu. Zeman zmarł po ciężkiej chorobie w 1991 roku, a w 2010 jedną z ulic w Wiedniu nazwano jego imieniem.
Obrońcy: Ernst Happel, Heribert Weber, Peter Schöttel
Ernst Happel to człowiek legenda austriackiej piłki. Przedstawię go tutaj jako piłkarza, ale to jeden z najwybitniejszych europejskich trenerów XX wieku. Ze względu na sposób bycia nazywano go „Grantler”, czyli Zrzęda lub „Aschyl” ze względu na podobieństwo do pewnego tureckiego aktora. W Rapidzie debiutował w czasie wojny jako 17-latek. Happel wyróżniał się zarówno poza boiskiem (ręce w kieszeniach, buty pod pachą i papieros w ustach), jak i na murawie. Kolega z defensywy Rapidu i reprezentacji Max Merkel mówił o nim „Paganini futbolu”. Grał twardo, ale fair, nigdy nie biegał więcej, niż było trzeba. Fantastycznie wyszkolony technicznie (prowadząc piłkę, nigdy na nią nie spoglądał) i posiadający niezwykłą inteligencję boiskową. Nie lubił ciężko trenować (za to jako trener był dyktatorem) i wymyślał różne preteksty, aby uniknąć ciężkich zajęć. Był jednym z pierwszych libero, którzy często włączali się do akcji ofensywnych. Do historii przeszedł jego występ w meczu Rapid – Real Madryt w 1956 roku. Wiedeńczycy przegrali w Madrycie z najlepszą wtedy klubową drużyną świata 2:4, ale u siebie przy 60 tys. widzów pokonali Królewskich 3:1, po trzech golach Happela. Przy obecnych przepisach awansowałby Rapid, ale wtedy rozgrywano dodatkowy mecz, który Real wygrał 2:0. Happel rozegrał w swojej karierze w barwach Rapidu ponad 250 meczów i zdobył 6 tytułów mistrza Austrii. O karierze trenerskiej Aschyla nie będę tu pisał, bo to temat na osobną opowieść. Happel zmarł w 1992 roku, a po jego śmierci zmieniono nazwę stadionu narodowego z Praterstadion na Ernst-Happel-Stadion. IFFHS umieściła Happela wśród 100 najwybitniejszy piłkarzy XX wieku.
Heribert”Heri” Weber – legendarny libero. Rekordzista ligi austriackiej pod względem ilości rozegranych meczów 573 (315 w barwach Rapidu, a reszta jako piłkarz Sturmu i Austrii Salzburg). W sumie w zielono-białych barwach rozegrał 407 spotkań, w których strzelił 49 goli, więcej niż jakikolwiek inny obrońca. Weber jest jednym z dwóch austriackich piłkarzy (drugi to Leopold Lainer), którzy zagrali w dwóch finałach europejskich pucharów w barwach dwóch różnych austriackich zespołów. Cztery tytuły mistrzowskie, cztery puchary, finał PZP i tytuł najlepszego piłkarza Austrii roku 1987 to główne osiągnięcia 68-krotnego reprezentanta Austrii w barwach Rapidu. Po zakończeniu kariery piłkarskiej był trenerem, dyrektorem sportowym i ekspertem telewizyjnym.
Peter Schöttel – to kolejny libero, którego nie mogło zabraknąć w mojej jedenastce. Dla fanów Rapidu to „Fußballgott” swego rodzaju austriacki Jamie Carragher, który od dziecka był „skazany” na Rapid i przez prawie 30 lat jako piłkarz i trener był związany z Wiedeńskim klubem. Mimo ofert z zagranicy nigdy nie chciał opuścić Rapidu (nie miał nawet managera).Rozegrał w sumie 526 oficjalnych meczów w koszulce zespołu z Wiednia, większość z numerem pięć, który, po zakończeniu przez Schöttela kariery piłkarskiej w 2001 roku, przez 10 kolejnych lat był zastrzeżony przez władze klubu. Peter występował oczywiście również w reprezentacji Austrii, w której rozegrał 63 mecze i wystąpił na MŚ 90 i 98. Gdy w 2010 po raz pierwszy przyjechał rywalizować z Rapidem (jako trener Wiener Neustadt), przywitał go transparent „Willkommen zuhause Peter Schöttel – Legende der Leidenschaft!” (Witaj w domu Peter Schöttel – Legenda pasji).
Rezerwowi obrońcy: Robert Pecl, Trifon Iwanow, Max Merkel
Robert Pecl – przez całą karierę związany był z Rapidem. Nazywano go „Żelazna Noga” lub „czerwony Robert” ze względu na to, że grał ostro i dostawał mnóstwo kartek. W Zielono-białych barwach rozegrał „tylko” 226 meczów, ponieważ w wieku 29 lat z powodu kontuzji musiał zakończyć piłkarską karierę. Zdążył tym czasie rozegrać 31 spotkań w reprezentacji Austrii i zagrać na MŚ’90.
Trifon Iwanow – legendarny „Bułgarski Wilk” grał w Rapidzie tylko przez 2 sezony, ale to właśnie jako piłkarz wiedeńskiego klubu świętował największe sukcesy w karierze. W 1996 zdobył mistrzostwo Austrii i awansował do finału PZP, co zaowocowało indywidualnymi nagrodami. Został wybrany piłkarzem roku w Bułgarii, najlepszym obcokrajowcem i obrońcą w Austrii oraz wybrano go do europejskiej drużyny roku. Niestety Trifon Iwanow zmarł 13 lutego bieżącego roku na atak serca.
Max Merkel – partner z defensywy Ernsta Happela. Karierę w Rapidzie Austriak rozpoczął w 1937 roku, ale Anschluss i II wojna światowa mocno ją skomplikowały. W 1939 roku wystąpił nawet raz w reprezentacji Niemiec. Po zakończeniu wojny w 1946 roku wrócił do zielono-białych, gdzie występował przez kolejne 8 sezonów. W 1952 rozegrał swój jedyny mecz w kadrze narodowej. W Rapidzie rozegrał 153 oficjalne mecze i zdobył cztery tytuły mistrza Austrii. Dużo większe sukcesy odnosił jednak jako trener, głównie w Niemczech i Hiszpanii. Zmarł w 2006 roku w wieku 87 lat w Putzbrunn koło Monachium.
Pomocnicy: Antonin Panenka, Andreas Herzog, Gerhard Hanappi, Steffen Hofmann
Antonin Panenka – legendarny czeski pomocnik trafił do Rapidu pod koniec swojej kariery wiosną 1981 roku w wieku 32 lat. Dostał zgodę na transfer zagraniczny (za zasługi dla czechosłowackiego futbolu) jako jeden z pierwszych wielkich piłkarzy bloku socjalistycznego. Mimo zaawansowanego wieku w ciągu 4,5 sezonu rozegrał w zielono-białych barwach 172 mecze, w których strzelił aż 77 goli. Jak grał Panenka, wszyscy interesujący się historią piłki chyba wiedzą, ponieważ jego fantastyczne gole z rzutów wolnych (o karnym z ME’76 już nie wspominam) można obejrzeć w sieci. Ja natomiast pamiętam go z meczów Rapid – Widzew z jesieni 1982, a ponieważ były to jedne z pierwszych meczów polskiej drużyny klubowej w europejskich pucharach, jakie oglądałem i pamiętam je do dziś. Antonin był wtedy, mimo 34 lat na karku piłkarzem kluczowym dla Wiedeńczyków, a w jego grze było widać ogromne umiejętności techniczne i doświadczenie. Panenka jest uważany za najlepszego obcokrajowca, który występował w barwach Rapidu.
Andreas Herzog – jeden z najlepszych piłkarzy austriackich w historii, rekordzista pod względem ilości rozegranych meczów w reprezentacji (103). Największe sukcesy osiągnął w barwach Werderu Brema, ale jeszcze przed transferem do Bundesligi zdążył rozegrać 159 meczów w barwach Rapidu i dorobić się przydomka „Mozart futbolu”. Legendarny trener zespołu z Bremy Otto Rehhagel, gdy sprowadził Herzoga do klubu, przywitał go słowami:
Słyszałem że jesteś Mozartem piłki, wolałbym byś był Wagnerem, bo to nieco trudniejsze.
W Rapidzie debiutował jako 18-latek, a już rok później został wybrany odkryciem sezonu. Niestety, mimo że ma w kolekcji dwa tytuły mistrza Austrii, to za bardzo się do nich nie przyczynił, a obydwa okresy jego gry w Wiedniu przypadły na słabszy czas w historii klubu.
Gerhard Hanappi – to jedna z najwybitniejszych postaci w historii Rapidu, choć karierę rozpoczynał jako 17-latek w innym wiedeńskim klubie Wackerze. Już w wieku 19 lat debiutował w reprezentacji Austrii i klub postanowił sprowadzić go do siebie. Po długiej walce pomiędzy klubami, Gerhard przeniósł się w roku 1950 do Hütteldorf. Hanappi był artystą futbolu, mógł grać praktycznie na każdej pozycji, choć ze względu na niski wzrost (1,69 m) zyskał przydomek „Gschropp”. W Rapidzie występował przez 15 sezonów, a w latach 1957-1964 był kapitanem zespołu. Rozegrał w tym czasie 382 oficjalne mecze w zielono-białych barwach strzelając przy tym 120 goli. W tym czasie zdobył siedem tytułów mistrzowskich, jeden puchar Austrii i raz dotarł z Rapidem do półfinału Pucharu Europy. W reprezentacji Austrii w latach 1948-1962 rozegrał 93 mecze i strzelił 12 bramek. Od roku 1955 był kapitanem drużyny narodowej. Wystąpił na MŚ 1954 i 1958. Po zakończeniu kariery został architektem i zaprojektował nowy stadion Rapidu (Weststadion). który po jego śmierci przemianowano na Weststadion in Vienna. Gerhard Hanappi zmarł 23 sierpnia 1980 na chłoniaka. Obecnie, po zburzeniu Gerhard Hanappi Stadium, plac przed nowym Allianz Stadion nosi imię tego legendarnego austriackiego piłkarza.
Steffen Hofmann – Jedyny z obecnie grających piłkarzy, który zmieścił się w mojej jedenastce. Niemiec, który w 2002 trafił do Rapidu z drużyny amatorów Bayernu Monachium, z miejsca stał się kluczowym piłkarzem drużyny. Przez 14 lat (z półroczną przerwą na występy w TSV 1860 Monachium) kieruje grą zielono-białych i jest grającą legendą Rapidu. Przez 14 sezonów (w obecnym ze względu na kontuzję tylko 6 spotkań) rozegrał dla „Rekordmeistera” 513 meczów i strzelił w nich 125 goli. Wielokrotnie wybierano go piłkarzem roku, a w sezonie 2009/2010 został jako jedyny pomocnik w historii Rapidu, królem strzelców austriackiej Bundesligi. Tamtejszy związek piłki nożnej próbował uprawnić Hofmanna do gry w swojej reprezentacji, ale zrobił to zbyt późno i według przepisów ze względu na wcześniejsze występy w juniorskich drużynach Niemiec, kapitan Rapidu może reprezentować barwy tylko naszych zachodnich sąsiadów.
Rezerwowi pomocnicy: Dietmar Kühbauer, Josef Smistik, Zlatko Kranjcar, Rudolf „Rudi“ Flögel
Dietmar Kühbauer – debiutował w lidze w wieku 16 lat w barwach Admiry Wacker. Pięć lat później przeniósł się do Rapidu, z którym zdobył raz mistrzostwo i puchar kraju oraz awansował do finału PZP. Karierę Kühbauera w Wiedniu zakończył tragiczny wypadek z udziałem jego ciężarnej żony, która po sześciu miesiącach zmarła w szpitalu. Dietmar postanowił zmienić otoczenie i wyjechał do Realu Sociedad. W swojej karierze sześć razy był wybierany najlepszym austriackim piłkarzem roku.
Josef Smistik – słynny pomocnik Rapidu, należał do legendarnego austriackiego „Wunderteamu” z początku lat 30. W Rapidzie rozegrał 280 spotkań i strzelił w nich 26 goli. Zdobył 3 tytuły mistrza Austrii i raz puchar tamtejszej ligi. W reprezentacji rozegrał 39 meczów (2 gole) i brał udział w MŚ’34.
Zlatko Kranjcar – jeden z najskuteczniejszych napastników lat 80., a ze względu na brak miejsca umieszczony w mojej jedenastce wśród pomocników. W barwach Rapidu 266 meczów i 131 goli. Dwa tytuły mistrzowskie, trzy zdobyte puchary i finał PZP to jego osiągnięcia w zielono-białej koszulce.
Rudolf „Rudi“ Flögel – w drużynie Rapidu spędził 14 sezonów, w których rozegrał 430 meczów, strzelając 194 gole. Jeden z najskuteczniejszych skrzydłowych w historii klubu. Rozegrał również 40 spotkań w reprezentacji Austrii, w których zdobył sześć bramek.
Napastnicy: Josef „Pepi, der Tank“ Uridil, Hans Krankl, Franz Binder
Josef Uridil – pierwsza wielka gwiazda w historii austriackiego futbolu. Rozpoczynał swoją karierę jeszcze przed I wojną światową, ale do Rapidu trafił w 1918. Zyskał przydomek „Czołg” ze względu na swoją siłę i bardzo mocny strzał. To w jego czasach pojawiło się określenie „Rapid-Geist“ mające określać to, że zielono-biali walczyli do ostatnich sekund meczu. Najlepszym przykładem klasy Urdila i waleczności Rapidu było spotkanie z Wiener AC w 1921. Ekipa Josefa przegrywała do przerwy 1:5, a na kwadrans przed końcem 3:5, jednak wygrali ten mecz 7:5, a wszystkie siedem goli strzelił Tank. Wspomniałem na wstępie, że był pierwszą wielką gwiazdą. To prawda, ponieważ można było kupić piwo Urdil, cukierki Urdil, wymyślano na jego cześć piosenki, a nawet zagrał role w filmie. W barwach Rapidu rozegrał 116 meczów, w których strzelił 147 goli. To nie pomyłka, on naprawdę strzelił więcej goli, niż rozegrał meczów. Z drużyną z Wiednia, zdobył pięć tytułów mistrzowskich i trzy puchary. W reprezentacji Austrii zagrał w ośmiu meczach i strzelił w nich osiem bramek. Po zakończeniu kariery piłkarskiej został trenerem. Uridil zmarł w 1962 roku. Obecnie jedna z wiedeńskich ulic nosi jego imię.
Hans Krankl – wygrał plebiscyt na najlepszego piłkarza Rapidu XX wieku. W swojej karierze strzelił 354 gole w 473 meczach ligowych (licząc również występy w FC Barcelona), w samej austriackiej Bundeslidze zdobył 320 bramek, co jest dotąd rekordem rozgrywek. Był jednym z najlepszych piłkarzy Europy końca lat 70. Rok 1978 był najlepszym w karierze austriackiego napastnika. Zdobył w nim nagrodę „Złotego Buta” za strzelenie 41 goli dla Rapidu w rozgrywkach ligowych, wystąpił na mundialu w Argentynie gdzie strzelił obydwa gole w zwycięskim meczu z Niemcami, oraz zajął drugie miejsce w plebiscycie o „Złotą Piłkę” France Football. To wszystko zaowocowało transferem do FC Barcelony, gdzie również został królem strzelców. Dla Rapidu w 449 oficjalnych meczach strzelił 336 goli, a w reprezentacji 34 bramki w 69 występach. Hans Krankl jest również piosenkarzem, choć w tej dziedzinie nie odnosił już tak wielkich sukcesów.
Franz Binder – legendarny napastnik Rapidu w latach 30. i 40. W swojej karierze strzelił podobno ponad tysiąc goli, a dokładnie 1006 w 756 meczach. W barwach drużyny z Wiednia, w 319 spotkaniach zdobył 395 bramek. Występował również w reprezentacjach Austrii (19 meczów/16 goli) i Niemiec (9/10). Najsłynniejszym meczem w wykonaniu Bindera był finał mistrzostw Niemiec w 1941 roku. W meczu przeciwko Schalke 04 ustrzelił hat-tricka w ciągu ośmiu minut. Rapid wygrał 4:3 i jako jedyny austriacki klub został mistrzem Niemiec. Binder zdobył z zielono-białymi sześć tytułów mistrza Austrii, jeden puchar krajowy oraz raz mistrzostwo i puchar Niemiec. Sześć razy był również królem strzelców rozgrywek ligowych.
Zapraszam do prześledzenia kariery tego wspaniałego zawodnika:
Franz Binder – austriacki supersnajper
Rezerwowi napastnicy: Robert Körner, Robert Dienst, Richard Kuthan
Robert Körner – jeden z najskuteczniejszych napastników w historii klubu. 232 rozegrane mecze i 89 strzelonych goli. Wystąpił we wszystkich pięciu meczach na mistrzostwach świata w 1954 roku. Po zakończeniu kariery został trenerem. W sumie zdobył dziewięć tytułów mistrza Austrii (siedem jako piłkarz i dwa jako trener).
Robert Dienst – legendarny napastnik Rapidu z lat 50. 314 meczów i 321 goli to jego statystyki z gry w zielono-białej koszulce, a 307 bramek w rozgrywkach ligowych to rekord aktualny do dziś. Zdobył z Rapidem sześć tytułów mistrza Austrii, trzykrotnie był także królem strzelców ligi. W reprezentacji zagrał 27 meczów i strzelił 12 goli. Po śmierci Diensta w 2000 roku, jedną z ulic Wiednia nazwano jego imieniem.
Richard Kuthan – legendarny napastnik Rapidu z lat 1911-1930. Był partnerem w ataku Josefa Uridila i jego świetnym uzupełnieniem. Znakomity technicznie i przebojowy Kuthan idealnie pasował do „Tanka” Uridila. W barwach Rapidu rozegrał 269 meczów i 181 goli.
MARIUSZ MOŃSKI
