Pomysł zrodził się na początku lat 90. XX wieku w Katowicach, gdzie Andrzej Gowarzewski z grupą pasjonatów futbolu wydał pierwszy tom „Encyklopedii piłkarskiej FUJI” pod szyldem wydawnictwa GiA. Publikacja nosiła tytuł „Rocznik 91’”, liczyła niespełna dwieście stron i prezentowała w sposób kompleksowy najważniejsze wydarzenia ze świata futbolu z sezonu 1990/91. W sposób szczególny potraktowane zostały rozgrywki w Polsce. Dołączyliśmy wreszcie tym samym do szerokiego grona krajów, które podobne publikacje wydawały już od wielu lat.
W ciekawy i niespotykany wcześniej sposób zaprezentowano rozgrywki najwyższej klasy, gdzie na jednej tablicy kibic mógł zapoznać się ze szczegółami każdego spotkania. Ten sposób zapisu meczu został szybko zaakceptowany przez czytelników i stosowany jest do dnia dzisiejszego
w pozycjach pod szyldem wydawnictwa GiA.
Jest on niezwykle prosty, a zarazem przejrzysty i zrozumiały dla każdego kibica piłkarskiego w kraju i za granicą. Rocznik Piłkarski stał się sztandarową pozycją wydawnictwa GiA. Dotychczas ukazały się 24 pozycje tego typu, a na jesień szykowana jest jubileuszowa 25 publikacja podsumowująca sezon piłkarski, tym razem 2014/15. Obecnie każdy rocznik liczy już ponad trzysta stron, opatrzony jest wieloma barwnymi zdjęciami, a wspomniana przeze mnie wyżej tablica, na której kibic może znaleźć wszystko, co dotyczy spotkania piłkarskiego, jest już wielobarwna i jeszcze bardziej przejrzysta niż w premierowej edycji.
Ponieważ pierwsza pozycja została dobrze przyjęta przez kibiców i krytyków, autor postanowił wydać kolejny tom „Encyklopedii piłkarskiej FUJI”. Tym razem była to pierwsza część historii najważniejszej drużyny naszego kraju, czyli kadry narodowej.
W publikacji zaprezentowano szczegółowy opis każdego spotkania reprezentacji narodowej z okresu przedwojennego, czyli lat 1921-1939. Oczywiście oprócz szczegółowej dokumentacji meczów opisana została historia naszej drużyny, w tym pierwszego oficjalnego spotkania z Węgrami. Dotychczas ukazało się pięć tomów dokumentujących historię reprezentacji Polski. Ostatni z nich obejmował lata 1997-2008.
Wydając pierwszy tom poświęcony kadrze narodowej, Andrzej Gowarzewski zwrócił uwagę na bałagan związany z jej meczami. Problem polegał na tym, że w sposób dowolny interpretowano spotkania reprezentacji narodowej… Jedni autorzy zaliczali dany mecz do rangi oficjalnego, inni z kolei pomijali go w swoich publikacjach. To właśnie z inicjatywy Andrzeja Gowarzewskiego postanowiono ten problem raz na zawsze rozwiązać i ustalić w końcu prawdziwą listę oficjalnych gier naszej drużyny narodowej.
W latach późniejszych autor „Encyklopedii piłkarskiej FUJI” doprowadził do szeregu spotkań z dziennikarzami sportowymi i ludźmi związanymi z piłką nożną w naszym kraju, które w konsekwencji doprowadziły do uporządkowania spotkań reprezentacji „A”. Wreszcie w roku 1997 lista została oficjalnie przyjęta i zaakceptowana przez PZPN.
Kolejnym tomem z cyklu „Encyklopedii piłkarskiej FUJI” była historia najważniejszej imprezy na Starym Kontynencie, czyli mistrzostw Europy. Publikacja wydana przed EURO z 1992 roku opisywała szczegółowo wszystkie poprzednie turnieje finałowe oraz eliminacje do nich. Po kilkunastu latach autor i jego współpracownicy ponownie wydali tom poświęcony tym rozgrywkom poszerzony o edycje, które nie zostały zawarte w pierwszej publikacji. Pozycja została wydana przed EURO 2012, które rozegrane zostały na boiskach Polski i Ukrainy.
Czwarty tom „Od Realu do Barcelony” dotyczył najważniejszych rozgrywek klubowych w Europie, czyli Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych. Zawarto w nim pełną dokumentację tej imprezy, z podaniem wszystkich autorów bramek oraz listą triumfatorów tego pucharu. Wydawnictwo GiA w latach późniejszych wydało również podobne publikacje poświęcone Pucharowi Europejskich Zdobywców Pucharów i Pucharowi UEFA.
Nie zapomniano również o rozgrywkach Superpucharu Europy, które też doczekały się szczegółowego opisu. W ten sposób powstało pełne i rzetelne kompendium wiedzy na temat wszystkich czterech najważniejszych rozgrywek pucharowych na Starym Kontynencie.
Szczególną pozycją w kolekcji „Encyklopedii piłkarskiej FUJI” jest z pewnością historia piłkarskich mistrzostw świata. Andrzej Gowarzewski poświęcił tej tematyce aż dziesięć swoich tomów. Niedawno ukazała się pięciotomowa, uaktualniona wersja opisująca niezwykle szczegółowo najważniejszą imprezę futbolową na świecie.
Jeden z tych tomów zawiera biogramy ponad sześciu tysięcy postaci (piłkarzy, trenerów, sędziów, działaczy) związanych z Mundialem. Należy zauważyć, że takiej pozycji nie wydał wcześniej nikt inny na świecie! Gowarzewski tematyką mistrzostw świata zajmował się już wcześniej, kiedy jeszcze nie było wydawnictwa GiA. Największy bez wątpienia sukces odniosła pozycja „Historia piłkarskich mistrzostw świata” wydana przez Sport i Turystykę w 1990 r. Niezwykły kunszt autora docenił m.in. Keir Radnedge, redaktor naczelny renomowanego magazynu „World Soccer” umieszczając tę pozycję wśród siedmiu jego zdaniem najlepszych książek o piłce nożnej w historii!
W 1995 roku Gowarzewski wraz ze swoimi współpracownikami postanowił poszerzyć ofertę wydawnictwa GiA o kolejną pozycję. Tym razem była to „kolekcja klubów”. Idea miała na celu stworzenie kompleksowej historii rozgrywek o mistrzostwo kraju poprzez opis dziejów klubów, które w tych rozgrywkach uczestniczyły. Dotychczas ukazało się dwanaście publikacji opisujących historię największych klubów naszego kraju.
Część osób ma za złe autorowi, że powtórzył trzykrotnie pozycje związane z Legią Warszawa i dwukrotnie z Górnikiem Zabrze. Cóż, takie jest prawo wydawcy, który oprócz satysfakcji kibiców musi wybierać takie pozycje, które będą dochodowe… „Kolekcja klubów” jest interesująca z wielu względów. Szczegółowy opis każdego sezonu ligowego, barwny opis historyczny czy też kolorowe zdjęcia poszczególnych klubów z przeróżnych okresów czasowych na pewno budzą podziw.
Mnie osobiście jednak najbardziej zaimponowały biogramy absolutnie wszystkich ludzi związanych z danym klubem. Po raz kolejny Gowarzewski okazał się prekursorem, innowatorem, ponieważ nikt przed nim nie pokusił się o podobną pracę!
Pod szyldem wydawnictwa GiA wydane zostały również pozycje dotyczące rozgrywek Copa America, księga jubileuszowa z okazji 75-lecia PZPN czy też historia mistrzostw naszego kraju. Andrzej Gowarzewski i jego ekipa wydała również szereg pozycji przygotowanych dla Okręgowych Związków Piłki Nożnej oraz albumów o wyjątkowej urodzie docenione również za granicą.
„Encyklopedia piłkarska FUJI” to lektura obowiązkowa dla każdego szanującego się kibica. Nikt inny w Polsce nie wydał tak wielu i tak cennych pozycji traktujących o historii futbolu na świecie. Oczywiście postać Gowarzewskiego wzbudza kontrowersje, wielu ludziom przeszkadza jego ton stosowany przede wszystkim w rocznikach, w których niezbyt pochlebnie wypowiada się o niektórych ludziach związanych z futbolem…
Nie wdając się w ocenę tych tekstów, trzeba stwierdzić z całą stanowczością, że nigdzie poza wydawnictwem GiA nie znajdzie się tak obszernej, rzetelnej i fachowej informacji o historii futbolu. Gowarzewski wykonał kawał dobrej roboty dziennikarskiej i stworzył wiele rzeczy jako pierwszy w świecie!
16 listopada 2020 roku w Katowicach zmarł Andrzej Gowarzewski. Miał 75 lat. Jego licznik zatrzymał się na 114 książkach o piłce nożnej. Niestety nie doczekaliśmy się zapowiadanej przez niego biografii Ernesta Wilimowskiego. Niech spoczywa w pokoju!
ZOBACZ TEŻ:
RAFAŁ PAWLETA
