Co dzieli Polaków? Polityka, opinia o Robercie Lewandowskim, sprawy społeczne i tak dalej. Można wymieniać długo. Na pewno temat relacji polsko-niemieckich to poletko zainteresować partii o różnych orientacji, a także zwykłych Polaków. Zainteresowanych tym tematem oraz fanów piłki nożnej na pewno ucieszy książka „Czarny orzeł biały orzeł. Piłkarze w trybach polityki”. Niemiecki autor mieszkający w Polsce to idealna osoba, by napisać o piłkarskich relacjach pomiędzy tymi krajami.
Autor Thomas Urban
W 1954 roku urodził się twórca książki „Czarny orzeł, biały orzeł”, czyli Thomas Urban. Z perspektywy tematu dzieła interesujące jest to, że urodził się w enerdowskim Lipsku. Warto dodać, że Urban nie jest stricte dziennikarzem sportowym.
Urban to korespondent dziennika „Süddeutsche Zeitung” w różnych krajach Europy (m.in. Hiszpanii czy Polsce). Związki autora książki z biało-czerwoną krainą są dość duże. Jego żona jest Polką, a rodziców dziennikarza w czasie II wojny światowej wypędzono z Wrocławia.
Urban napisał kilka książek. Na polskim rynku możemy znaleźć takie jego dzieła jak: „Niemcy w Polsce. Historia mniejszości w XX wieku”, „Od Krakowa po Gdańsk. Wędrówka przez dzieje polsko-niemieckie” bądź „Utracone Ojczyzny. Wypędzenia Niemców i Polaków w XX wieku”. Same tytuły i życiorys autora wskazują, że był on idealną postacią do napisania rzetelnej książki na temat związków piłki nożnej na terenie Niemiec oraz Polski.
O czym jest książka „Czarny orzeł, biały orzeł”?
Dzieło „Czarny orzeł, biały orzeł” to próba rekonstrukcji polsko-niemieckich stosunków piłkarskich. Temat interesujący, ale też i kontrowersyjny. Nie brakuje bowiem tematów spornych. Chodzi też o piłkę nożną.
Książka została wydana w 2012 roku przez Śląsk Wydawnictwo Naukowe. Dzieło ma jedenaście rozdziałów. Na początku jest mowa o pierwszych polsko-niemieckich starciach futbolowych, a wszystko kończy się na „Darku, Mirku i Poldim”, czyli o niemieckich piłkarzach polskiego pochodzenia oraz „farbowanych lisach”, takich jak Eugen Polanski czy Sebastian Boenisch.
Treść dzieła „Czarny orzeł, biały orzeł”
Połączenie Polski oraz Niemiec w piłce nożnej to temat na gruby tom książki. Strzelec pierwszego gola w historii reprezentacji Biało-Czerwonych Józef Klotz zginął w łapance spowodowanej przez Niemców w 1941 roku. Natomiast pierwsze bramki dla reprezentacji Polski na Mundialu strzelali Fryderyk Scherfke oraz Ernest Wilimowski, czyli osoby o mocno niemieckim rodowodach. Takie przykłady można mnożyć.
Warto zauważyć, że Urban podejmuje niezwykle trudne problemy w relacjach polsko-niemieckich, jak hitlerowska zagłada Polaków i Żydów w trakcie II wojny światowej czy z piłkarskiego punktu widzenia postać Ernesta Wilimowskiego i mitów wobec jego postaci.
W grudniu 1941 roku w lwowskim getcie pijany esesman zastrzelił Leona Sperlinga, niegdyś mistrza dryblingu „białych orłów”. Sperlingowi, który ostatnio pracował w jednym z banków, początkowo udało się uratować przed Niemcami — powiodła się jego ucieczka z okupowanej Warszawy na wschód Polski, którą do lata 1941 kontrolowała Armia Czerwona
Thomas Urban „Czarny orzeł, biały orzeł”
Thomas Urban postanowił podejść do tematu Ernesta Wilimowskiego, czyli świetnego snajpera, polskiego bohatera mistrzostw świata 1938, ale zarazem gracza III Rzeszy. Autor nie ocenia zachować zawodnika. Urban przedstawia punkt widzenia Wilimowskiego zgromadzony z jego wypowiedzi. Sam piłkarz twierdzi, że nie interesował się polityką. Autor konkluduje ten temat, że w Polsce pamięć o snajperze jest większa niż w Niemczech, gdyż w księdze pamiątkowej o stuleciu niemieckiej piłce ani słowem nie wspomniano o „Ezim”.
„Polackenclub” z Zagłębia Ruhry to Borussia Dortmund? To mit, gdyż de facto bardziej polską ekipą jest największy rywal BVB, czyli Schalke 04. Jest niemiecki klub, który założyli emigranci z Polski. Fritz Szepan, czyli legenda klubu z Gelsenkirchen ma pochodzenie mazurskie, co też budzi pewne historyczne kontrowersje.
Ogółem Urban opisuje też historie np. wspominanego wcześniej Fryderyka Scherfke, „skandalicznego meczu w Katowicach” pomiędzy 1. FC Kattowitz a Wisłą Kraków, meczów okupacyjnych czy ucieczek polskich piłkarzy za czasów PRL (np. Andrzeja Rudego czy Andrzeja Iwana) do Republiki Federalnej Niemiec. Wszystko to zostało opisane z dużą dozą obiektywizmu. Przytaczane są liczne cytaty z gazet. Dzięki temu można się lepiej odnaleźć w realiach epok opisanych w książce.
Atutem publikacji jest opis sytuacji danego piłkarza na obcej ziemi. Ekipa 1. FC Kattowitz nie miała łatwego życia w Polsce, tak samo Ernest Wilimowski na Górnym Śląsku po czasach jego gry dla reprezentacji „czarnego orła i swastyki”. Andrzej Rudy też był lżony przez Polaków, gdy wyjeżdżał na zachód. Warto też wspomnieć też, że także w Niemczech nie wszystkie osoby z kraju nad Wisłą były traktowane z estymą w RFN.
Ciekawym zabiegiem jest całostronicowy tekst w ramce, który jest dodatkiem do zaprezentowanej treści. Zastosowanie tego w książce oddziela główne myśli autora od tych pobocznych, ale nie mniej ciekawych.
Opinia o książce „Czarny orzeł, biały orzeł”
Czym jest publikacja pt. „Czarny orzeł, biały orzeł”? Na pewno jest to książka uczciwa. Autor wybiera „język faktów”. Własnych opinii nie jest zbyt dużo, a trudno doszukać się fałszowania historii.
Ocena książki: 8/10
Książka ma trochę trzysta stron, ale czyta ją się dość ciekawie oraz przystępnie. Można wbić małe szpilki autorowi, że temat Wilimowskiego nie został jeszcze bardziej pogłębiony, temat XXI wieku nie został poruszony w wielkim stopniu oraz nie podjęto próby przewidywania dalszej sytuacji pomiędzy piłkarstwem polskim, a także niemieckim. Mimo to należy wysoko ocenić pozycję Urbana. Pewna naukowość tej książki nie odbiera jej ciekawości. Dla osób lubiących politykę, piłkę nożną, oraz relacje pomiędzy Polską oraz Niemcami jest to pozycja obowiązkowa na własnej półce.
