Eamon Dunphy. Bono, alkohol i Manchester United

Eamon Dunphy jako piłkarz grał w mi.in. Milwall F.C. czy w reprezentacji Irlandii. Jednak prawdziwą sławę zrobił po karierze piłkarskiej. Dunphy zna się z Bono, stał się personą non-grata w Irlandii, a także chciał, aby zespół Wimbledonu F.C. grał w Dublinie. Postać nietuzinkowa, która w swoim życie zanotowała dobre karty historii, ale też i te złe.

Początki życia

Eamon Dunphy wychowywał się w północnej dzielnicy Dublina Drumcondra. Miejsce to znajdowało się niedaleko stadionu Tolka Park drużyny Shelbourne FC. Imię Eamon wzięło się od irlandzkiego bojownika o niepodległość Eamona de Valera. Dunphy wspomina, że mieszkał w jednoosobowym mieszkaniu w kamienicy czynszowej. Nie było to łatwe dzieciństwo, ponieważ wraz z bratem Kevinem musiał spać z rodzicami, a w budynku nie było elektryczności i ciepłej wody.

Jego mama była uczciwa, pobożna, codziennie odmawiała różaniec. Dunphy od siódmego roku życia chodził z nią codziennie na msze święte. Jego dalsze życie ukształtował bardziej ojciec. Eamon Dunphy tak jak jego tata lubi sport i politykę. Miłość do piłki nożnej została zaszczepiona także w Kevinie. Reprezentował on Irlandię w międzynarodowych turniejach uczniów, lecz ostatecznie został hydraulikiem.

Życie prywatne

Obecna żona Eamona była redaktorem w irlandzkiej telewizji RTE. Z pierwszego małżeństwa, które zakończyło się rozwodem ma dwoje dzieci: syna Tima oraz córkę Colette. W przygodę z piłką i z … paleniem wprowadziła go koleżanka ze szkoły Dessie Toal. Jako młodzieniec grał dla lokalnej drużyny Stella Maris F.C. Już wtedy pracował w roli posłańca w sklepie z odzieżą Kevin and Howlin.

Manchester United

Potem w wieku piętnastu lat został dostrzeżony przez Manchester United. 5 sierpnia 1960 roku wyjechał na testy do ekipy z Anglii. Ostatecznie trafił do tej drużyny w 1962 roku. Gwiazdami „Czerwonych Diabłach” w latach 60. byli tacy piłkarze jak: George Best czy Dennis Law. Dunphy nie podbił Manchesteru United. Irlandczyk odszedł z drużyny nie grając w zespole ani jednego meczu w pierwszym zespole. Po latach zawodnik przyznał, że nie był wystarczająco dobry, aby grać w tak słynnej ekipie.

Co ciekawe po latach Dunphy przyznał się, że kibicuje największemu rywalowi „Czerwonych Diabłów”, czyli Liverpoolowi F.C.

Dalsza kariera piłkarska

Pierwsze spotkanie w seniorskiej piłce rozegrał w 1965 roku dla ekipy York City (czwarty poziom rozgrywkowy). Trafił tam za 4 000 funtów. Jednak dla tej drużyny grał tylko pół roku. Był to dla niego udany okres, ponieważ wówczas zadebiutował w reprezentacji (mecz barażowy z Hiszpanią o prawo gry w MŚ 1966). Potem Dunphy przeniósł się do Millwall F.C. Transfer środkowego pomocnika, który wyniósł 8 000 funtów okazał się strzałem w „10.” Pomocnik pokazał swoje duże umiejętności i udowodnił, że drzemie w nim ogromny potencjał. Podczas swojej kariery w Millwall Eamonn Dunphy zagrał dla klubu 303 razy i strzelił 25 bramek.

Również w swoim czasie gry dla „Portowców” zagrał swoje wszystkie 23 spotkania w reprezentacji Irlandii. Dzięki temu Eamon Dunphy był najczęściej występującym reprezentantem, jaki kiedykolwiek grał dla Millwall F.C. Najwięcej razy w reprezentacji grał przeciwko Polsce. Jednak żaden z czterech pojedynków przeciwko Biało-Czerwonym nie okazał się zwycięski dla ekipy z Wysp.

W 1972 roku po „Krwawej niedzieli” (żołnierze brytyjscy z 1 Pułku Spadochronowego zabili wówczas 13 uczestników marszu z Irlandii) nosił czarną opaskę, aby okazać solidarność z osobami zmarłymi na wskutek tej interwencji. Bohater tego artykułu zrobił to jako jedyny gracz, choć prosił innych, aby przyłączyli się do niego. Dunphy wspominał, że w ekipie Milwall nie za bardzo cenili Irlandczyków.

To było doświadczenie, niekoniecznie lubili Irlandczyków tam (w Millwall). O mój Boże, mówili różne rzeczy, ponieważ nie byłem sOLIDNYM graczem.

Eamon Dunphy

Choć po pewnym czasie Dunphy’ego uznano legendą klubu z Londynu. Sam zawodnik przyznał po latach, że był dobrym graczem, lecz nie świetnym. Mimo to rozegrał kilkanaście spotkań w irlandzkiej kadrze.

Byłem dobrym graczem, a nie świetnym graczem! Ciężko nad tym pracowałem. Zasadniczo nie byłem wystarczająco silny, ale zrobiłem karierę. Byłem zawodowcem przez 17 lat i 23 razy grałem w REPREZNETACJI Irlandii.

Eamon Dunphy

W grudniu 1973 roku sfinalizowano jego transfer do Charlton Athletic. Koszt przeniesienia Dunphy’ego wyniósł 20 000 funtów. Zagrał dla tej ekipy 44 razy. Irlandczyk występował w tej ekipie do 1975 roku, lecz nie zbawił drużyny, z którą awansował do Second Division. Następnie przeniósł się do Reading FC. Bilans dla tej ekipy to 77 meczów oraz 3 gole. W sezonie 1977/1978 kolejny raz Dunphy awansował do Second Division. Potem zakończył swoje występy w Anglii.

W latach 1977-1978 Dunphy był graczem irlandzkiego Shamrock Rovers. W tym czasie doszło do jednego z bardziej kontrowersyjnych finałów w historii Pucharu Irlandii. W 1978 roku Shamrock Rovers z Dunphym w składzie grał przeciwko Silgo Rovers. W meczu, który odbył się na Dalymount Park w Dublinie padła zaledwie jedna bramka. Sędzia John Carpenter podyktował wątpliwy rzut karny dla Sharmock Rovers. Zdaniem wielu John Giles „zanurkował” w polu karnym. Po latach rację tym osobom przyznał Eamon Dunphy, który po latach powiedział:

Nawet gdy świętowaliśmy nasze zwycięstwo, było mi ich żal, ponieważ nigdy wcześniej nie zdobyli pucharu.

Eamon Dunphy

Było to jedyne trofeum w karierze Dunphy’ego. Właśnie, grając dla ekipy Shamrock Rovers, poczuł znużenie piłką nożną. Dunphy wybrał drogę dziennikarską. Medal za wygranie Pucharu Irlandii przekazał osobie, która pomogła mu wyrobić kartę Narodowego Związku Dziennikarzy.

„Futbol w Irlandii śmieciem i hańbą”

Po karierze zyskał sławę dzięki kontrowersyjnym wypowiedziom w telewizji RTE, w której pracował przez 40 lat. Przykład? W 1990 roku po meczu MŚ Irlandia – Egipt, nazwał futbol we własnym kraju mianem śmiecia i hańby. Po tym dwa tysiące osób zadzwoniło do centrali RTE z pretensjami.

Dunphy był oskarżony o to, że wstydzi się być Irlandczykiem. Dzień potem na lotnisku były piłkarz spotkał się z kibicami, którzy wykrzykiwali w jego stronę: „Jeśli nienawidzisz Eamona Dunphy’ego, klaskaj w dłonie.” Zakończyło się tylko na tym, nie doszło do uszczerbku na zdrowiu byłego piłkarza. Nieco inaczej było po powrocie z Włoch. Kilku kibiców po fecie z okazji awansu Irlandii do 1/8 finału MŚ zauważyli Dunphy’ego w samochodzie. Zaczęli oni trząść samochodem. Dunphy wraz z kolegą Gregiem mieli problem. Po pewnym czasie Greg wrócił z nadinspektorem Gwardii, a tłum się oddalił.

Wówczas w irlandzkich pubach pojawiła się przyśpiewka: „Jeśli nienawidzisz ***anego Dunhpy’ego, klaskaj w dłonie”.

W 2002 roku wycofał „poparcie” dla Irlandii podczas Mundialu w 2002 roku. Wówczas wziął w obronie Roya Keane’a wyrzuconego z reprezentacji z powodu kłótni z trenerem kadry Mickiem McCarthy oraz ogólnym niezadowoleniem z bazy w Saipan i organizacją zgrupowań. Podczas meczu Irlandia – Kamerun, Dunphy przyszedł do studia ubrany w barwy afrykańskiej drużyny.

Ekspert miał też cięty język w innych sytuacjach. Cristiano Ronaldo nazwał bachorem bez charakteru, Louisa van Gaala g***iarzem, Harry’ego Kewella klaunem, Jose Mourinho określił mianem trującego, a Arsene Wengera porównał do Johna Cleese.

Wimbledon w… Dublinie

W latach 90. Dunphy zaangażował się w dość oryginalną inicjatywę. Wraz z grupą biznesmenów (mi.in. z Paulem McGuinnessem z U2 i deweloperem Owenem O’Callaghanem) zamierzał kupić drużynę Wimbledonu F.C. i przenieść go do… Dublina. Ekipa miała nadal grać w Premier League. Jednak z planów nic nie wyszło. Fani ekipy z Wimbledonu byli przeciwni temu pomysłowi. Na protestach mieli nawet napis: „Dublin równa się śmierć”. Także federacja irlandzka też była przeciw dublińskiej drużyny w angielskiej Premier League. Biznesmeni liczyli na zakup, rozmawiali o tym z właścicielem Wimbledonu F.C.  W 1997 roku Sam Hammam ku zaskoczeniu irlandzkiego konsorcjum sprzedał klub norweskim miliarderom.

Bono i U2

Irlandczyk został pierwszym biografem zespołu muzycznego U2. W listopadzie 1987 roku na rynek wyszła jego książkę: „Unforgettable Fire-Past, Present, and Future-The Definitive Biography of U2.” Początkowo Bono i reszta zespołu zaakceptowała Dunphy’ego. Jednak po czasie grupa muzyczna zmieniła zdanie. Menadżer U2 i przyjaciel Dunphy’ego Paul McGuinness żałował pomysłu powstaniu książki. Potem autor książki nazwał lidera zespołu Bono „napuszonym d**kiem”. Według U2 książka była zbyt niedokładna. Jednak po czasie panowie się pogodzili, a jeden z singli został zainspirowany przez Dunphy’ego.

Kariera pisarska

Biografia ekipy U2 nie była jedyną książką napisaną przez Dunphy’ego. Napisał on także bestsellerowy utwór „Only a Game” czy biografię słynnego gracza mi.in. Manchesteru United Roya Keane’a. Właśnie w książce o słynnym irlandzkim napastniku padło stwierdzenie, że napastnik z premedytacją zaatakował Alfa Inge Haalanda. Oprócz tego Eamon Dunphy stworzył książkę na temat legendy Manchesteru United Matta Busby’ego. W 2014 roku na rynku literatury pojawiła się autobiografia Dunphy’ego pod tytułem „The Rocky Road”.

W swojej karierze dziennikarskiej Irlandczyk pisywał do takich tytułów jak: „​​The Sunday Tribune”, „Sunday Independent”, „The Irish Mail on Sunday”, „The Sunday Press” czy „The Irish Daily Star”.

Pomoc polityczna

Dunphy miał od Mary Harney propozycję startu z list Postępowych Demokratów. Mimo to Irlandczyk odrzucił propozycję. Wcześniej pomógł jej wygrać w wybory przewodniczącego partii. Jak? W 1993 roku odbył się wybory na przewodniczącego Postępowych Demokratów. Harney znała się z Dunphym i zaproponowała, żeby w gazecie, której pracował („Sunday Independent”) przeprowadzono sondaż opinii publicznej. Miał on potwierdzić popularność byłej senator. Mimo niechęci redaktora naczelnego gazety Aengusa Fanninga przeprowadzono badanie. Wynikało z niego, że Hareny ma poparcie 2/3 wyborców, a jej kontrkandydat Pat Cox mógł liczyć na głosy 1/3 wyborców. Media pokazały, że są czwartą władzą, dzięki czemu była senator została przewodniczącą Postępowych Demokratów.

Obecnie Dunphy popiera partię Sinn Fein („My sami”), czyli lewicowo-nacjonalistyczną partię, która działa w Irlandii i Irlandii Północnej. Sam były piłkarz określił siebie jako „zamartwiacza klasy średniej”.

Ciemne karty

Dunphy jest bezkompromisowy. Z pracy dla RTE zrezygnował, gdyż „nie lubi bezpiecznej gry”. Niebezpieczeństwo w życiu towarzyszyło Irlandczykowi w latach 90. Został wówczas skazany za wykroczenia drogowe (jazda bez ubezpieczenia oraz jazda pod wpływem alkoholu). Był to też czas, gdy Dunphy palił narkotyki i uprawiał hazard.

Byłego gracza Shamrock Rovers skazano za zniesławienie. „Sunday Independent” opublikował artykuł, w którym oskarżano Proinsiasa De Rossa mi.in. o: działalność wywrotową czy napady z bronią w ręku, czy prostytucję. Eamon Dunphy napisał, że polityk napisał sfałszowany list, przez co był powiązany z różnymi wymienionymi przestępstwami i podejrzanymi osobami. Sąd stanął po stronie De Rossy. Koszt zniesławienia wyniósł 300 000 funtów. Wyrok w 1999 roku potrzymał Sąd Najwyższy w Irlandii.

Podsumowanie

Eamon Dunphy nie jest postać zerojedynkową. Jego bezkompromisowość czasami uprzykrzała mu życie. Jeden z dziennikarzy napisały w jednym z artykułów, że dla kogoś i po coś wykupuje się abonamenty telewizyjne. Niektórzy to robili z myślą dla Dunphy’ego.

Kacper Śliz