Paweł Akimow – pierwszy obcokrajowiec naszej ligi

Chociaż grał z Polakami, podczas wojny polsko-bolszewickiej walczył po stronie tych drugich. Później już podczas II wojny światowej objął polską stronę. Historia pierwszego obcokrajowca w naszej lidze pełna jest niespodziewanych zwrotów akcji. Przed Wami Paweł Akimow, czyli pierwszy obcokrajowiec naszej ligi.

Pierwsze kluby piłkarskie pojawiły się na obecnym terytorium naszego kraju w momencie, kiedy Polska nie widniała na żadnych mapach świata, a więc do roku 1918. W owym czasie obcokrajowcem formalnie był także Polak, lecz musiał on pochodzić z terenu będącego pod innym zaborem. Dlatego też biorąc pod uwagę definicyjne ujęcie innej narodowości, pierwszych wzmianek musimy szukać po roku 1914.

Lwów i Kraków

Jeśli istnieje miejsce, w którym na kartach historii znajdziemy piłkarza innej narodowości, to z całą pewnością jest to Lwów, a dokładniej mówiąc, należy się przyjrzeć dwóm zespołom: Pogoni oraz Czarnym Lwów. Pierwsze oficjalne spotkanie obu zespołów miało miejsce podczas rozgrywania Mistrzostw Galicji w 1914 roku. Ich pojedynek był jednocześnie meczem derbowym o prym w mieście. Wobec tego w sposób nie do końca formalny zaciągały one do swoich szeregów Czechów, Węgrów oraz Austriaków, którzy licznie przebywali na tamtych terenach.

Pierwszych wzmianek o takich zabiegach można odszukać w „Księdze Pogoni”. Dokładniej mowa o uczniu pochodzącym z niemieckiego gimnazjum, którego ściągnięto na skutek braków kadrowych. W jego przypadku głównym problemem była bariera językowa oraz to, że cechował się nadmierną ostrością w grze. Niestety nieznane nam jest nazwisko tego chłopaka, ponieważ „Księga Pogoni” spisywana była z ustnych przekazów i niestety nikt nie pomyślał, aby zapamiętać jego dane.

Kolejne informacje przedstawiają węgierskiego zawodnika, który na co dzień reprezentował PCT Bela Deutsch, a do Pogoni Lwów przypadkiem. Należał on do szeregów pułku huzarów, który mniej więcej w 1907 roku stacjonował koło Lwowa. Dodatkowo w „Księdze” możemy odszukać wzmianki o niejakim Löblu, lewoskrzydłowym Victorii Wiedeń, a także o Johannie Kammererze z Florsidorfer AC.

W obecnej stolicy Małopolski w 1909 roku pojawił się węgierski piłkarz Ludwik Dominiak, który reprezentował barwy Wisły Kraków do 1911 roku. Co ciekawe nie odniósł on wielkich sukcesów z zespołem ani nie był nawet wiodącym piłkarzem, to wedle podań miał on nauczyć kolegów z zespołu podań wykonywanych wewnętrzną częścią stopy, o czym niejednokrotnie wspominał Stanisław Mielech. „Dominus” trafił do Wisły z szeregów armii austriackiej. Mówiono o nim, że nie tylko był piłkarzem, ale także w pewnym momencie był także trenerem oraz swego rodzaju prezesem. Co ciekawe tym samym okresie rozegrał kilka spotkań dla Krakusa Podgórze.

Pierwszy obcokrajowiec od historycznych mistrzostw Polski

Poszukując pierwszego zagranicznego piłkarza w historii polskiej piłki, należy najpierw nakreślić, w jakim aspekcie będziemy przeprowadzać poszukiwania. Jeśli mamy na myśli formalne rozgrywki piłkarskie, to musimy się przenieść do 1927 roku, kiedy to rozegrano pierwsze krajowe mistrzostwa w systemie ligowym. W tym ujęciu pierwszym obcokrajowcem w sformalizowanych polskim futbolu był zawodnik Legii Warszawa Paweł Mironowicz Akimow grający na pozycji bramkarza, urodzony 27 grudnia 1897 roku w Moskwie.

Profesjonalną przygodę z futbolem rozpoczął w 1923 roku jako zawodnik warszawskiej Legii. Występował głównie w spotkaniach towarzyskich oraz nieformalnych lokalnych turniejach. Dwa lata później na skutek problemów finansowych Legii przeniósł się do WTC Warszawa. Niestety trafił z deszczu pod rynnę, ponieważ przez ówczesnych włodarzy klubu został zaszantażowany nieprzedłużeniem wizy zezwalającej na pobyt w kraju, jeśli ten nie podpisze nowej umowy w klubie.

W świetle tych wydarzeń postanowił wrócić do Legii. W innym przypadku zostałby deportowany do ZSRR, gdzie wisiało nad nim widmo represji politycznych dla zdrajców. Decyzja o powrocie do Legii okazała się strzałem w dziesiątkę pod względem sportowym. Niespełna rok później sięgnął z klubem po Puchar Polskiego Towarzystwa Eugenicznego, które jest uznawane za pierwsze trofeum w bardzo bogatej historii klubu. Choć trzeba zaznaczyć, że forma 15-minutowych spotkań rozgrywanych w systemie sześciu na sześciu ma niewiele wspólnego z obecną formułą.

W 1927 roku utworzono pierwsze mistrzostwa kraju rozgrywane w systemie ligowym, a Akimow zadebiutował w rozgrywkach 15 maja 1927 roku w meczu przeciwko Warcie Poznań. W wygranym 3:1 spotkaniu stał się dodatkowo pierwszym obcokrajowcem, który oficjalnie zagrał w polskiej lidze. Dla Legii zagrał łącznie w 24* oficjalnych spotkaniach w latach 1925-1936. Co ciekawe na dwa lata przed końcem swojej piłkarskiej podróży w pojedynku z Garbarnią Kraków na skutek decyzji szkoleniowca Gustava Wiesera wystąpił jako napastnik.

Zanim Akimow trafił do stołecznego klubu, po raz pierwszy w piłkę zagrał, reprezentując drużynę Internowanych Toruń, gdzie występował w 1921 roku. Dwanaście miesięcy później bronił barw Czarnych Toruń.

Akimow wobec obecnych standardów swoim wyglądem nie przypominał bramkarza. Mierzył zaledwie 172 cm wzrostu. Co ciekawe swój debiut oraz ostatni mecz w barwach Legii Warszawa zaliczył w spotkaniach z Wartą Poznań, odpowiednio 15 maja 1927 roku i 23 sierpnia 1936.

Pod mundurem

Losy Akimowa nie były łatwe. W 1920 roku otrzymał powołanie do Armii Czerwonej w randze szeregowca, a następnie trafił na front wojny polsko-bolszewickiej. Podczas starć pod Radzyminem został pojmany do niewoli przez polski oddział, po czym zamknięto go w obozie dla jeńców wojennych w okolicach Torunia. Po zakończeniu wojny nie zdecydował się na powrót na ziemie rosyjskie.

W okresie międzywojennym zamieszkał w Warszawie i w 1921 roku złożył wniosek o przyznanie polskiego obywatelstwa. Uzyskał je dopiero w 1937 roku po ślubie z Polką. Po raz kolejny na front trafił po wybuchu II Wojny Światowej, a dokładniej mówiąc w trakcie kampanii wrześniowej. Po przedostaniu się na teren Francji wstąpił do 10 Brygady Kawalerii płk. Stanisława Maczka.

Po krótkim czasie wysłano go do Wielkiej Brytanii, gdzie awansował na stopień kaprala 1. Dywizji Pancernej. Po roku 1944 brał udział w starciach na terytorium Francji, Holandii oraz Belgii. „Paszka” jak go nazywano, na froncie odznaczył się wielkim bohaterstwem, za co otrzymał Order Virtuti Militari. Podczas bitwy został poważnie raniony odłamkiem pocisku, na skutek czego doznał poważnych ran szarpanych brzucha, lecz pomimo tego postanowił on uratować kompana spod linii silnego ostrzału oddziału niemieckiego.

*W zależności od źródeł liczba jego występów dla Legii Warszawa wynosi 23 bądź 24 mecze.

PAWEŁ KLAMA

PRZECZYTAJ TAKŻE:

• Marian Janoszka – legenda Ruchu Radzionków
• Marek Citko – piłkarski bohater lat 90.
• Przegląd Sportowy. Piłkarskie początki potentata
• Kluby resortowe, czyli jak władze komunistyczne wpływały na polskie kluby piłkarskie
• Kazimierz Trampisz – bytomska gwiazda
• To był mecz. Ruch Radzionków – Widzew Łódź 5:0
• Rozgrywki rodzące się w bólach, czyli Puchar Polski 1925/1926