Tabela wszech czasów Pucharu UEFA

Czas czytania: 6 m.
0
(0)

 Mazzola Zdjęcie główne: fanpiture.ru

Niedawno na łamach naszego portalu pojawiło się wyjątkowe zestawienie statystyczne dotyczące Pucharu Miast Targowych. Zgodnie z obietnicą przygotowaliśmy dla Was kolejną część cyklu opisującego rozgrywki, które w wielu zestawieniach są traktowane jako wspólne. Tym razem na tapet wzięliśmy Puchar UEFA, czyli turniej, który swoją historię datuje pomiędzy 1971 a 2009 rokiem.

Geneza

UEFA pod koniec lat 60-tych dość bacznie przyglądała się lekko podupadającym rozgrywkom o PMT. Idea reprezentacji miast już dawno upadła, a znaczenie Pucharu było coraz mniejsze. Działacze z jednej strony chcieli odpowiedzieć na pytanie „Jak zaspokoić ambicje klubów, które nie zdobyły żadnego triumfu w krajowych rozgrywkach”, z drugiej strony widzieli możliwość zarobienia kolejnych pieniędzy, bo Puchar Mistrzów i Puchar Zdobywców Pucharu z roku na rok generowały większe zyski. Głownie dzięki staraniom Artemio Franchiego (Prezydent UEFA 1973-1983) i Hansa Bangertera (Sekretarz Generalny UEFA 1960-1989) i poparciu kilku prominentnych działaczy europejskiego futbolu, doprowadzono do przekształcenia PMT w PUEFA. Od samego początku założono, że liczba startujących drużyn będzie uzależniona od pozycji krajowej federacji w rankingu osiągnięć pucharowych za ostatnie pięć lat. Zgonie z rankingiem, w pierwszej edycji, wśród 64 drużyn zgłoszonych wystartowały po cztery z Niemiec, Anglii, Hiszpanii i Włoch oraz po trzy z kolejnych pięciu krajów, po dwóch przedstawicieli miało 10 federacji (w tym Polska – Legia Warszawa, Zagłębie Wałbrzych) oraz po jednej 13. W kolejnych latach liczba drużyn zmieniała się w zależności od miejsca w rankingu, ale do końca rozgrywek zasada nie uległa zmianie, dodatkowo aż do 1993 roku zawsze w rozgrywkach brały udział 64 drużyny. Jedyny wyjątek miał miejsce w sezonie 1988/89, kiedy to do turnieju przystąpiło 65 ekip.

Inauguracyjna edycja

Losowanie pierwszej edycji nowych rozgrywek odbyło się 07.07.1971 roku w Genewie. Pierwsze pięć meczów rozegrano 14.09.1971. Już w pierwszej edycji nie obyło się bez dramatycznych zdarzeń. Wczesnym rankiem 28.09 w hotelu Silveren Seepaerd w Eindhoven wybuchł pożar. W hotelu tym przygotowywała się do rozegrania rewanżowego meczu z PSV drużyna ze Wschodnich Niemiec — Chemie Halle. W pożarze zginęło 9 osób i wiele było ciężko rannych. Wśród ofiar znalazł się m.in. Wolfgang Hoffmann, 21-letni pomocnik z Chemie, a kilku piłkarzy zostało dotkliwie poparzonych. W związku z tym odwołano mecz, drużyna z Halle wycofała się z turnieju, a do następnej rundy awansował PSV (w meczu w Halle było 0-0). Z 64 drużyn nie wystartowała w rozgrywkach drużyna Vllaznii Szkodra z Albanii, która nie otrzymała wiz wjazdowych do Austrii na mecz ze stołecznym Rapidem.

Pierwsze rozgrywki zakończyły się angielskim finałem pomiędzy Wolverhampton Wanderers i Tottenhamem z Londynu. Puchar UEFA w odróżnieniu od dwóch pozostałych pucharów, aż do sezonu 1996/97 kończył się dwumeczem, rozgrywanym na boisku każdego z finalistów, z zachowaniem zasad „podwójnych bramek” na wyjeździe. Wracając do pierwszego dwumeczu, 03.05.1972 na Melineux Ground w Wolverhampton przy obecności prawie 40 tys. widzów gospodarze przegrali 1-2. W rewanżu dwa tygodnie później na White Hart Line padł remis 1-1 i w ten sposób Tottenham stał się pierwszym zdobywcą PUEFA. Puchar dostał się w godne ręce, wystarczy wspomnieć, że londyńczycy w 10 meczach odnieśli 6 zwycięstw, nie ponieśli porażki i stracili zaledwie 5 bramek. Warto wspomnieć, że pierwszy mecz finałowy prowadziła słynny Tofik Bachramow ten sam, który prowadził finał MŚ w 1966 pomiędzy Angilą i Republiką Federalną Niemiec.

W pierwszej edycji wystartowały dwa polskie kluby. Oba solidarnie przeszły pierwszą rundę, i pożegnały się z Pucharem w drugiej. Legia po pokonaniu szwajcarskiego Lugano (3-1 w Lugano i 0-0 w rewanżu) odpadła z rozgrywek w dwumeczu z Rapidem Bukareszt (0-4 w Bukareszcie i 2-0 w Warszawie), a Zagłębie Wałbrzych po pokonaniu Sklo Unionu Teplice (1-0 u siebie i 3-2 w Teplicach), odpadło również z rumuńską drużyną UT Arad (1-1 w Wałbrzychu i 1-2 po dogrywce w Arad).

Kolejne lata

Oprócz pierwszej edycji jeszcze sześciokrotnie zdarzyło się, że drużyny z tego samego kraju grały w finale. W sezonie 1979/80 Eintracht Frankfurt spotkał się z Borussią Mönchengaldbach, zresztą był to sezon zdominowany przez reprezentantów ówczesnej Republiki Federalnej, wystarczy dodać, że w półfinale były tylko drużyny z RFN – oprócz wymienionych wcześniej jeszcze Bayern Monachium i VfB Stuttgart. Piąta drużyna 1.FC Kaiserslautern odpadła w ćwierćfinale po porażce z Bayernem, a więc nikt nie pokonał w tym sezonie zachodnioniemieckiej drużyny. Dodatkowo bilans też był imponujący (mecze z innymi federacjami), a zwłaszcza przed własną publicznością 15 zwycięstw, 3 remisy i żadnej porażki, a bilans bramkowy 47-6 (ogólny bilans 23-7-6 i bramki 75-29).

Dziesięć lat później, czyli od sezonu 1988/89 rozpoczęła się wielka dominacja drużyn włoskich. Przez 11 kolejnych sezonów, aż 8 razy drużyny z półwyspu Apenińskiego zdobywały Puchar, w tym czasie 4 razy finał był wewnętrzną rozgrywką włoskich klubów, w tym przez dwa kolejne sezony 1989/90 i 1990/91, Włosi nie dopuścili do finału nikogo spoza swojego grona.

Puchar UEFA, w tym okresie, uznawany był przez wielu fachowców za najtrudniejszy, nie dość, że miał jedną rundę więcej niż pozostałe puchary, to na dodatek dużo więcej było drużyn z krajów najsilniejszych piłkarsko. W efekcie rozgrywki były bardzo emocjonujące i trudno było słabszym drużynom przebić się do półfinałów, nie mówiąc już o finale. Chyba też nie jest też żadnym zaskoczeniem, że rozgrywki zdominowało pięć krajów Włochy (9 razy zdobyty Puchar), Anglia (6 razy), Niemcy, Hiszpania (po 5) i Holandia (4). Dominacja ta pokrywa się z tendencją Ligi Mistrzow, o której pisaliśmy tutaj: Wielka Piątka w Lidze Mistrzów.

XXI wiek

Początek XXI wieku to dominacja, choć nie taka wielka jak wcześniej Włochów, drużyn hiszpańskich. W 9 ostatnich sezonach Hiszpanie trzy razy zdobyli Puchar i dwa razy przegrywali w finale, choć jeden z nich był ich wewnętrzną sprawa (sezon 2006/07 kiedy to w finale Sevilla pokonała Espanyol). Co raz częściej do głosu zaczęły dochodzić jednak drużyny spoza czołowej 5, puchar zdobywały drużyny z Rosji (2 razy), Ukrainy, czy też Turcji.

Rozgrywki stały się pucharem drugiej kategorii, czołowe kluby grały w LM (od wielu lat nie tylko mistrzowie), a odpadając z eliminacji LM (od 1996/97) nie bardzo były zainteresowane „męczeniem się” w pucharze UEFA. Dostając się po fazie grupowej LM (od sezonu 1999/2000) dominowały i to znacznie (opis dominacji w artykule:Analiza awansów do Pucharu UEFA / LE przez spadek z LM) Dodatkowo UEFA po likwidacji PZP dokooptowała do swojej formuły zwycięzców lub finalistów pucharów krajowych, a od sezonu 1995/96 również zwycięzców ostatniej rundy Pucharu Intertoto (od 3 do 11 drużyn). W efekcie w pucharze zaczęło grać coraz więcej przypadkowych drużyn, które nie miały szans w rywalizacji ze średniakami, a tym najsilniejszym nie bardzo chciało się grać. Oczywiście, część problemów (oprócz majstrowania przy dobrym rozwiązaniu np. tworzenie pięcio-drużynowych grup i po jednym meczu) wynikało z rozszerzenia się Europejskiej Federacji. W sezonie 1993/94 startowały 64 kluby, w kolejnych latach liczba ta ciągle rosła, aż w ostatnim sezonie wyniosła 157 z czego 11 z Pucharu Intertoto i 24 z Ligii Mistrzów.

Ostatni mecz w historii tych rozgrywek został rozegrany na Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu w dniu 20.05.2009 roku pomiędzy Szachtarem Donieck i Werderem Brema. Mecz po dogrywce wygrali piłkarze z Ukrainy, a ostatnią bramkę strzelił w dogrywce, ustalając wynik na 2-1, brazylijczyk Jádson Rodrigues da Silva.

Polacy

Polacy w Pucharze UEFA startowali 91 razy, rozegrali 358 meczów, odnieśli 122 zwycięstwa, 88 remisów i ponieśli 146 porażek. W tym czasie strzelili 504 bramki, tracąc 500. No i w sumie niewiele wynikało z tych gier, tylko 2 razy (na 91 prób) udało się dojść do ćwierćfinału. Pierwszy tej sztuki dokonał chorzowski Ruch w sezonie 1973/74 pozostawiając w pokonanym polu zachodnioniemiecki Wuppertaler (4-1 i 4-5), wschodnioniemiecki FC Carl Zeiss Jena (3-0 i 0-1), węgierski Honved (5-0 i 0-2) i odpadli z Feyenoordem po dogrywce w meczu rewanżowym w Rotterdamie (1-1 i 1-3). Drugi klub, który dotarł na ten etap rozgrywek to mielecka Stal — w składzie m.in. z Domarskim, Latą, Kasperczakiem — w sezonie 1975/76 tym razem pokonani rywale to duński Holbäk BIF (2-1 i 1-0), ponownie FC Carl Zeiss Jena (1-0 i 0-1 w rozgrywce na karne 3-2) i Inter z Bratysławy (2-0 i 0-1), dopiero Hamburger SV pokonał mielczan po remisie u siebie i zwycięstwie w Mielcu 1-0. No i to tyle sukcesów, do sezonu 1993/94 (czyli dopóki UEFA nie zaczęła rozbudowywać rozgrywek) tylko 5 razy polskim drużynom udało się przejść 2 rundy (raz Legia i po dwa razy Śląsk i Widzew). Później też nie było lepiej, a w końcowej fazie, kiedy rozgrywano mecze w grupach, tylko Lechowi udało się zakwalifikować do tej fazy rozgrywek i awansować dalej (Amica i Wisła w sumie w ośmiu meczach grupowych odniosły 1 zwycięstwo i doznały 7 porażek, kończąc ze wspólnym dorobkiem bramkowym 9-24). To również tu zdarzały się wielkie wpadki, takie jak odpadnięcie GKSu z Cementarnicą Skopje, czy też Pogoni z Fylkir Reykjavik. No i oczywiście w Pucharze UEFA Widzew doznał największej klęski spośród wszystkich polskich drużyn, przegrywając we Frankfurcie nad Menem z Eintrachtem 0-9, ale też w PUEFA Hutnik Kraków odniósł najwyższe zwycięstwo, pokonując azerskie Chazri, również 9-0.

Statystyka

Przez 38 edycji rozegrano 7065 meczów, w czasie których strzelono 19660 bramek. Puchar zdobyło 26 klubów, ale tylko dwa razy udało się obronić tytuł. Dokonał tego Real Madryt w sezonie 1985/86 i Sevilla 2006/07. Wśród zdobywców Pucharu po trzy razy udała się ta sztuka Interowi Mediolna, Juventusowi Turyn i FC Liverpool. Dwukrotnie Puchar wznosili: AC Parma, Feyenoord Rotterdam, IFK Göteborg, Real Madryt, Sevilla FC, Tottenham Londyn, po razie puchar zdobyło 17 drużyn. W klasyfikacji krajowej, oprócz wymienionych wyżej hegemonów, puchar zdobyły jeszcze: Szwecja i Rosja po dwa razy oraz Belgia, Turcja, Portugalia i Ukraina po razie. Najbardziej poszkodowaną federacją jest Francja, która aż czterokrotnie przegrywała w finale i pięć razy w półfinale, nigdy nie zdobywając głównego trofeum.

KLUB PKT STARTY M R BR+ BR- BR+/-
Inter 255 23 149 73 36 40 222 129 93
Juventus FC 203 11 98 64 11 23 200 83 117
Hamburger SV 189 15 106 57 18 31 175 111 64
VfB Stuttgart 187 15 104 56 19 29 200 116 84
FK Spartak Moskwa 183 19 100 55 18 27 158 109 49
Sporting CP 179 24 107 52 23 32 171 114 57
FC Girondins de Bordeaux 174 17 98 52 18 28 149 108 41
1.FC Köln 172 14 98 52 16 30 184 105 79
Club Brugge KV 172 21 110 50 22 38 198 144 54
Tottenham Hotspur FC 170 9 86 50 20 16 181 72 109
AS Roma 170 12 94 52 14 28 150 82 68
SC Feyenoord Rotterdam 168 20 105 48 24 33 170 127 43
AFC Ajax 165 17 92 50 15 27 179 88 91
Borussia VfL 1900 ) 165 10 78 50 15 13 172 85 87
RSC Anderlecht 163 14 94 46 25 23 162 101 61
Parma FC 157 11 83 46 19 18 129 74 55
FK Crvena zvezda 151 20 98 43 22 33 156 128 28
Valencia CF 142 14 85 39 25 21 131 93 38
Grasshopper Club Zürich 140 20 98 41 17 40 172 150 22
Liverpool FC 139 9 73 40 19 14 116 55 61
FC Barcelona 137 11 78 40 17 21 149 75 74
SV Werder Bremen 135 15 87 38 21 28 166 107 59
SK Slavia Praha 133 19 90 37 22 31 120 97 23
Brøndby IF 131 15 80 38 17 25 127 84 43
FC Bayern München 130 9 68 39 13 16 151 82 69
AJ Auxerre 128 14 78 37 17 24 123 76 47
1.FC Kaiserslautern 127 13 78 40 7 31 144 98 46
HNK Hajduk Split 125 15 76 36 17 23 128 77 51
PSV Eindhoven 124 16 79 35 19 25 132 88 44
SL Benfica 124 15 80 35 19 26 116 96 20
BILANS POLSKICH KLUBÓW
Wisła Kraków 80 11 52 22 14 16 89 62 27
Legia Warszawa 79 13 54 22 13 19 92 68 24
Widzew Łódź 49 10 38 13 10 15 36 55 -19
Amica Wronki 30 4 24 9 3 12 43 44 -1
Dyskobolia Grodzisk Wielkopolski 27 3 18 7 6 5 20 15 5
Lech Poznań 24 5 22 6 6 10 33 35 -2
GKS Katowice 23 7 22 6 5 11 23 29 -6
Śląsk Wrocław 23 4 18 6 5 7 29 36 -7
Polonia Warszawa 21 4 14 7 0 7 19 17 2
Ruch Chorzów 16 3 16 5 1 10 29 27 2
Stal Mielec 16 3 12 4 4 4 9 8 1
Górnik Zabrze 14 5 14 3 5 6 22 26 -4
Gwardia Warszawa 9 1 4 3 0 1 5 4 1
Hutnik Kraków 7 1 6 2 1 3 15 8 7
Zagłębie Wałbrzych 7 1 4 2 1 1 6 5 1
Wisła Płock 7 3 6 1 4 1 7 7 0
KGHM Zagłębnie Lubin 6 3 8 1 3 4 3 11 -8
PGE GKS Bełchatów 4 1 4 1 1 2 5 7 -2
Odra Wodzisław Śląski 3 1 4 1 0 3 7 8 -1
Zagłębie Sosnowiec 3 1 2 1 0 1 2 6 -4
Pogoń Szczecin 2 3 6 0 2 4 5 10 -5
Odra Opole 1 1 2 0 1 1 2 3 -1
GKS Tychy 1 1 2 0 1 1 1 3 -2
ŁKS Łódź 1 1 2 0 1 1 1 3 -2
Szombierki Bytom 1 1 2 0 1 1 1 3 -2

Tabela federacji:

KRAJ PKT R BR+ BR- BR+/-
Niemcy 1853 544 221 313 1917 1181 736
Włochy 1541 446 203 242 1317 840 477
Hiszpania 1403 411 170 250 1316 891 425
Anglia 1172 336 164 173 1117 680 437
Francja 1162 332 166 222 1109 825 284
Holandia 889 255 124 206 952 722 230
Belgia 786 220 126 186 804 690 114
Portugalia 705 204 93 189 654 579 75
Szkocja 584 161 101 145 571 476 95
Szwajcaria 577 163 88 161 614 589 25
Rumunia 515 144 83 149 494 484 10
Austria 482 135 77 165 491 530 -39
Grecja 508 144 76 163 512 568 -56
Jugosławia 377 110 47 87 395 343 52
Węgry 403 115 58 126 399 456 -57
Dania 484 136 76 146 515 491 24
Szwecja 449 123 80 133 460 475 -15
Polska 454 122 88 146 504 500 4
Bułagaria 413 113 74 131 448 455 -7
Turcja 367 101 64 114 371 426 -55
Rosja 393 113 54 88 379 318 61
Norwegia 346 97 55 126 363 459 -96
NRD 286 82 40 77 278 262 16
ZSRR 364 107 43 72 315 250 65
Czechy 308 84 56 78 288 258 30
Czechosłowacja 270 79 33 76 303 260 43
Ukraina 255 71 42 62 229 220 9
Izrael 228 64 36 63 217 224 -7
Serbia 209 56 41 61 225 215 10
Chorwacja 204 57 33 56 239 190 49
Słowacja 190 55 25 60 163 210 -47
Cypr 194 53 35 86 241 353 -112
Finlandia 150 40 30 102 163 341 -178
Słowenia 127 35 22 57 135 180 -45
Gruzja 96 28 12 49 86 171 -85
Islandia 102 26 24 76 104 271 -167
Irlandia 81 18 27 81 85 266 -181
Łotwa 93 24 21 43 108 141 -33
Litwa 84 25 9 40 84 162 -78
Białoruś 71 16 23 45 75 144 -69
Bośnia i Hercegowina 71 20 11 37 67 123 -56
Irlandia Północna 58 12 22 76 63 266 -203
Mołdawia 60 13 21 38 59 136 -77
Macedonia 60 14 18 40 51 138 -87
Albania 44 10 14 56 55 174 -119
Estonia 39 9 12 43 43 135 -92
Armenia 32 8 8 42 37 131 -94
Azerbejdżan 24 6 6 34 24 110 -86
Malta 27 6 9 91 54 326 -272
Luksemburg 24 5 9 90 46 398 -352
Walia 30 8 6 52 40 178 -138
Liechtenstein 20 5 5 16 25 45 -20
Kazachstan 13 3 4 15 12 39 -27
Wyspy Owcze 13 2 7 47 33 164 -131
Czarnogóra 3 0 3 5 3 12 -9
Andora 3 1 0 23 4 127 -123
San Marino 1 0 1 17 4 62 -58

Uwagi do tabeli:

  1. Niemcy bilans łącznie z Republiką Federalną Niemiec do 1991 i następnie Zjednoczonych Niemiec
  2. Czechosłowacja bilans do lata 1991, w kolejnych sezonach osobno bilans Czech i Słowacji
  3. ZSRR bilans do lata 1991, w kolejnych sezonach osobno bilans powstałych w wyniku rozpadu ZSRR federacji (w tym Rosji)
  4. Jugosławia bilans do lata 1991, w kolejnych latach bilans osobny dla poszczególnych federacji
  5. Serbia bilans od 1992 roku – w latach jako 1992-2004 Federalna Republika Jugosławii, następnie do 2006 roku jako Serbia i Czarnogóra i od 2007 jako Serbia

MARIUSZ ŚWIERCZYŃSKI

Zachęcamy do polubienia nas na FACEBOOKU, a także obserwacji na TWITTERZE , INSTAGRAMIE i YOUTUBE

Jak bardzo podobał Ci się ten artykuł?

Średnia ocena 0 / 5. Licznik głosów 0

Nikt jeszcze nie ocenił tego artykułu. Bądź pierwszy!

Cieszymy się, że tekst Ci się spodobał

Sprawdź nasze social media - znajdziesz tam codzienną dawkę ciekawostek.

Przykro nam, że ten tekst Ci się nie spodobał

Chcemy, aby nasze teksty były możliwie najlepsze.

Napisz, co moglibyśmy poprawić.

spot_img
Mariusz Świerczyński
Mariusz Świerczyński
Były bramkarz łódzkiego Startu, członek Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Historyków i Statystyków Piłki Nożnej. Z wykształcenia ekonomista-informatyk absolwent Uniwersytetu Łódzkiego. Z zamiłowania kibic polskiej i europejskiej piłki nożnej uwielbia ją oglądać, ale też bez statystyki nie wyobraża sobie życia. Współautor „60 lat minęło, czyli Gwardia Warszawa w europejskich pucharach”

Więcej tego autora

Najnowsze

Europejski triumf siatkarskiej Resovii – wizyta na finale Pucharu CEV

19 marca 2024 roku Retro Futbol było obecne na wyjątkowym wydarzeniu. Siatkarze Asseco Resovii podejmowali w hali na Podpromiu niemiecki SVG Luneburg w rewanżowym...

Jerzy Dudek – bohater stambulskiej nocy

Historia kariery jednego z najlepszych polskich bramkarzy ostatnich dziesięcioleci

Magazyn RetroFutbol #1 – Historia Mistrzostw Europy – Zapowiedź

Wybitni piłkarze, emocjonujące mecze, niezapomniane bramki, kolorowe miasta, monumentalne stadiony i radość kibiców na trybunach. Mistrzostwa Europy tworzą jedne z najlepszych piłkarskich historii. Postanowiliśmy...