Historia Mundiali: Szwajcaria 1954

Czas czytania: 5 m.
5
(1)

Zapraszamy was na wspomnienia kolejnych piłkarskich mistrzostw świata. Dziś omawiamy rozgrywki z roku 1954, Po wielkiej katastrofie, która do historii przeszła jako „Maracanazo” Brazylia bardzo chciała sięgnąć po swój pierwszy tytuł. W Szwajcarii konkurencja była jednak niesamowicie silna. Kto wygrał?

Zdarzyło się w 1954

W 1954 roku wkroczyła do Polski kolorowa telewizja. Stało się to za sprawą premiery filmu „Przygoda na Mariensztacie” w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Warto też pamiętać, że to właśnie w tym roku odbył się pierwszy Memoriał Janusza Kusocińskiego, a Program I Polskiego Radia nadał premierowe wydanie audycji „Kronika sportowa”.

Na świecie natomiast, a konkretniej w Nowym Jorku zaprezentowano kalkulator elektroniczny. W Bostonie dokonano pierwszego w dziejach przeszczepu nerki, w Bazylei założono UEFA, a w Budapeszcie Anglia została zdemolowana przez Węgry 7:1.

Eliminacje

Kwalifikacje do turnieju odbywały się w grupach, w których grano systemem mecz i rewanż. Co ciekawe, jedyną z nich, gdzie obowiązywał tylko jeden mecz, była grupa z drużynami z Wysp Brytyjskich. Dziwnym faktem jest wycofanie się z eliminacji naszej drużyny narodowej, która miała rywalizować z Węgrami. Jak pisze Andrzej Gowarzewski w swojej „encyklopedii piłkarskiej” w Polsce nawet przemilczano fakt, że reprezentacja została wycofana. A dlaczego nasi rodacy nie rozegrali spotkań z bratankami? Wszystko dlatego, że prawdopodobnie bano się kompromitacji. Po raz kolejny wycofała się także Argentyna, która odpuściła sobie już trzeci turniej z rzędu.

Niecodzienna sytuacja miała miejsce w rywalizacji Hiszpanii z Turcją. Po dwóch meczach każda z drużyn miała jedno zwycięstwo na koncie, więc postanowiono, że o końcowej klasyfikacji zdecyduje dodatkowy mecz w Rzymie. Po remisie w regulaminowym czasie 2:2 i braku goli w dogrywce, zarządzono losowanie. O pomoc w nim poproszono młodego rzymianina, który wyciągnął karteczkę z napisem… Turcja. W taki oto sposób Hiszpania doznała szoku i pomimo tego, że uważana była za znacznie silniejszy zespół, nie pojechała do Szwajcarii. W nagrodę za „zasługę” młody chłopak pojechał na mistrzostwa świata sfinansowany przez szczęśliwych Turków.

Przed turniejem

Szesnaście zespołów podzielono na cztery grupy. W każdej z nich miały znaleźć się po dwie „silne” i dwie „słabe” drużyny. Co ciekawe, siłę drużyn określiło głosowanie, które było tajne! Kolejnym absurdem był przepis, w myśl którego każda z drużyn miała rozegrać tylko dwa mecze w fazie grupowej. Miały się mierzyć tylko ze sobą drużyny „słabe” z „silnymi’ bez konieczności grania między sobą ekip o takim samym rozstawieniu. W przypadku równiej liczby punktów FIFA nakazywała rozgrywanie dodatkowego barażowego meczu. Z grupy awansowały po dwie ekipy, a w dalszej fazie rozgrywek o wszystkim miało decydować losowanie.

W Szwajcarii zadebiutowały zespoły Szkocji, Turcji i Korei Południowej. Co prawda te dwie pierwsze uzyskały już awans na czempionat cztery lata wcześniej, jednak jak pamiętamy, nie zdecydowały się zagrać w Brazylii.

Turniej poprzedził kongres FIFA, która w tym roku obchodziła 50. lat. Wtedy też Julesa Rimeta na stanowisku przewodniczącego zastąpił Rodolphe Seeldrayers z Belgii. Ujednolicono także wymiary boiska piłkarskiego i zakazano wysypywać linie boiska trocinami. Tak, taką praktykę stosowano w 1954.

Faza grupowa

W zmaganiach grupy A miała miejsce spora sensacja, ponieważ rozstawiona Francja nie dostała się do kolejnego etapu. Wszystko przez ich porażkę w meczu z drużyną Jugosławii. Wymęczone zwycięstwo z Meksykiem nic nie dało „Trójkolorowym”, ponieważ Jugosłowianie zremisowali (łącznie z dogrywką, która w przypadku remisu odbywała się nawet w fazie grupowej) z Brazylią, która wcześniej rozgromiła Meksyk. Brak trzeciego meczu ewidentnie nie pomógł piłkarzom „Les Bleus”, którzy musieli przełknąć gorycz porażki. Dobrze, że chociaż droga ze Szwajcarii do domu nie była daleka.

Z grupy B łatwo awansował wielki faworyt turnieju – Węgry, który swoje mecze wygrał odpowiednio 9:0 (Korea Południowa) i 8:3 (RFN). Ciekawostką jest fakt, że jako rozstawiona była Turcja, która przejęła je od wyeliminowanej Hiszpanii. Dzięki temu po porażce z drużyną Niemieckiej Republiki Federalnej mogła odkuć się w starciu z Koreą i doprowadzić do barażu o awans. Tam jednak Sepp Herberger i jego reprezentacja nie dała szans rywalom i wygrała aż 7:2. Pierwszy mecz w tej grupie również zakończył się wygraną RFN nad Turcją 4:1.

Grupa C nie może pochwalić się szczególną historią. W łatwy sposób awansowały Urugwaj i Austria, które wygrały swoje spotkania ze Szkocją i Czechosłowacją.

Dużo ciekawiej było w ostatniej, w pełni europejskiej grupie. Co prawda z trzema punktami na koncie (remis z Belgią i zwycięstwo ze Szwajcarią) z pierwszego miejsca awansowała Anglia, jednak o to drugie rywalizowały w dodatkowym meczu Szwajcaria i Włochy. W ramach rozgrywek grupowych gospodarze zwyciężyli rywali 2:1 i ten wynik dał im prawo do startu w barażu, ponieważ Włosi rozprawili się z Belgią. Tutaj nie było już mowy o zaciętym starciu, gdyż gospodarze gładko wygrali w stosunku 4 do 1. Ekipa dwukrotnych mistrzów świata po raz drugi z rzędu nie przebrnęła pierwszej rundy rozgrywek.

Faza pucharowa

W wyniku losowania wyłoniono drugą rundę rozgrywek. Najciekawiej zapowiadał się pojedynek Węgier z Brazylią, choć nie dostarczył on tak wielu goli, jak mecz Austria – Szwajcaria. Awans uzyskały drużyny wymienione przeze mnie na pierwszym miejscu (po wynikach 4:2 dla Węgier i 7:5 dla Austrii). Kolejnymi półfinalistami została RFN (2:0 z Jugosławią) i Urugwaj (4:2) z Anglią.

W półfinale emocje były tylko w starciu Węgier z Urugwajem. Do wyłonienia finałowego przeciwnika RFN (łatwa wygrana z Austrią 6:1) potrzeba było dogrywki. A wszystko za sprawą Juana Hohberga, który zdobył wtedy dwie bramki dla „Urusów”, a druga z nich padła na cztery minuty przed końcem gry. Tam jednak „Złota Jedenastka” nie dała już szans swoim rywalom z Ameryki Południowej, a dwa gole Kocsisa pozbawiły ich marzeń o tytule.

Finałowy mecz nie bez kozery nazywany jest „Cudem w Bernie”. Niepokonani od 29 spotkań Węgrzy, którzy też wygrali pierwszy mecz z RFN-em na tym turnieju aż 8:3, byli zdecydowanymi faworytami. Ich pewności siebie nie obniżał nawet fakt, ze w tamtym starciu Sepp Herberger wystawił swoją drugą jedenastkę.

Dwa szybkie trafienia autorstwa Puskasa i Czibora dawały niemal pewność, że to właśnie Aranycsapat sięgnie po Puchar Julesa Rimeta. Po 18. minutach był już remis po golach Morlocka i Rahna. Ten drugi dał triumf swojej reprezentacji, zdobywając trzeciego gola na sześć minut przed końcem. Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej o tym spotkaniu, zapraszam tutaj.

Brązowy medal przypadł Austrii, która ograła 3:1 Urugwaj. Królem strzelców imprezy z 11 golami został Sandor Kocsis z Węgier.

Ciekawostki i statystyki

  • Gospodarz: Szwajcaria
  • Termin: 16 czerwca – 4 lipca
  • Ilość uczestników 16 (z 4 konfederacji)
  • Uczestnicy:
    •  Austria
    •  Belgia
    •  Brazylia
    •  Czechosłowacja
    •  Anglia
    •  Francja
    •  Węgry
    •  Włochy
    •  Korea Południowa
    •  Meksyk
    •  Szkocja
    •  Szwajcaria
    •  Turcja
    •  Urugwaj
    •  Niemcy (RFN)
    •  Jugosławia
  • 1 miejsce: Niemcy (RFN)
  • 2 miejsce: Węgry
  • 3 miejsce: Brazylia
  • Najmłodszy gracz Coskun Tas (Turcja) – 19 lat i 61 dni
  • Najstarszy gracz Stanley Matthews (Anglia) – 39 lat i 145 dni
  • Najszybciej strzelona bramka: Suat Mamat (Turcja) w 2 minucie w meczu z RFN (1:4)
  • Najmłodszy strzelec bramki: Milos Milutinović (Jugosławia) – 21 lat i 131 dni
  • Najstarszy strzelec bramki: Obdulia Varela (Urugwaj) – 36 lat i 279 dni
  • Liczba rozegranych meczów: 26
  • Liczba strzelonych bramek: 140 (5,38 na mecz)
  • Widzowie na stadionie 889500 (średnio 34212 na mecz)
  • Stadiony:
    • Lozanna, La Pontaise (50300)
    • Genewa, Les Charmilles (35997)
    • Zurich, Hardturm (34800)
    • Berno, Wankdorfstadion (64600)
    • Bazylea, St. Jakob-Stadion (54800)
    • Lugano, Comunale di Cornaredo (35800)
  • Rekordowa oglądalność: 62500 – Finał Niemcy (RFN) – Węgry
  • Ilość sędziów: 16 z 15 państw
  • Strzelcy:
  • 11 goli
    •  Sándor Kocsis (Węgry)
  • 6 goli
    • Erich Probst (Austria)
    •  Max Morlock (Niemcy / RFN)
    • Josef Hügi (Szwajcaria)
  • 4 gole
    •  Helmut Rahn (Niemcy / RFN)
    •  Hans Schäfer (Niemcy / RFN)
    •  Ottmar Walter (Niemcy / RFN)
    •  Nándor Hidegkuti (Węgry)
    •  Ferenc Puskás (Węgry)
    • Robert Ballaman (Szwajcaria)
    • Carlos Borges (Urugwaj)
  • 3 gole
    • Ernst Stojaspal (Austria)
    • Theodor Wagner (Austria)
    • Léopold Anoul (Belgia)
    • Nat Lofthouse (Anglia)
    •  Fritz Walter (Niemcy / RFN)
    •  Zoltán Czibor (Węgry)
    • Burhan Sargın (Turcja)
    • Suat Mamat (Turcja)
    • Juan Hohberg (Urugwaj)
    • Oscar Míguez (Urugwaj)
  • 2 gole
    • Robert Körner (Austria)
    • Ernst Ocwirk (Austria)
    • Didi (Brazylia)
    • Julinho (Brazylia)
    • Pinga (Brazylia)
    • Ivor Broadis (Anglia)
    •  Mihály Lantos (Węgry)
    •  Péter Palotás (Węgry)
    • Lefter Küçükandonyadis (Turcja)
    • Julio Abbadie (Urugwaj)
    • Juan Alberto Schiaffino (Urugwaj)
  • 1 gol
    • Henri Coppens (Belgia)
    • Baltazar (Brazylia)
    • Djalma Santos (Brazylia)
    • Tom Finney (Anglia)
    • Jimmy Mullen (Anglia)
    • Dennis Wilshaw (Anglia)
    •  Raymond Kopa (Francja)
    •  Jean Vincent (Francja)
    •  Richard Herrmann (Niemcy / RFN)
    •  Bernhard Klodt (Niemcy / RFN)
    •  Alfred Pfaff (Niemcy / RFN)
    •  József Tóth (Węgry)
    • Giampiero Boniperti (Włochy)
    • Amleto Frignani (Włochy)
    • Carlo Galli (Włochy)
    • Benito Lorenzi (Włochy)
    • Fulvio Nesti (Włochy)
    • Egisto Pandolfini (Włochy)
    • Tomás Balcázar (Meksyk)
    • José Luis Lamadrid (Meksyk)
    • Jacques Fatton (Szwajcaria)
    • Mustafa Ertan (Turcja)
    • Erol Keskin (Turcja)
    • Javier Ambrois (Urugwaj)
    • Obdulio Varela (Urugwaj)
    •  Miloš Milutinović  (Jugosławia)
    •  Branko Zebec  (Jugosławia)
  • Gole samobójcze
    • Jimmy Dickinson(Anglia dla Belgii)
    • Raúl Cárdenas (Meksyk  dla Francji)
    • Luis Cruz (Urugwaj  dla Austrii)
    •  Ivan Horvat (Jugosławia dla RFN)
  • Mecz o III miejsce był setnym w historii mistrzostw świata
  • Był to pierwszy turniej, z którego przeprowadzono transmisje telewizyjne
  • Sandor Kocsis został pierwszym zawodnikiem, który uzyskał dwa hat-tricki w na jednych mistrzostwach,
  • Koreańczyk Hong-Duk-Yung został bramkarzem, który przepuścił najwięcej goli (16) w jednym turnieju,
  • Były to jedyne mistrzostwa, gdzie wszystkie drużyny przegrały przynajmniej jeden mecz,
  • Podczas tych mistrzostw rozpoczęła się tradycja wymienia koszulek po meczu

Jak bardzo podobał Ci się ten artykuł?

Średnia ocena 5 / 5. Licznik głosów 1

Nikt jeszcze nie ocenił tego artykułu. Bądź pierwszy!

Cieszymy się, że tekst Ci się spodobał

Sprawdź nasze social media - znajdziesz tam codzienną dawkę ciekawostek.

Przykro nam, że ten tekst Ci się nie spodobał

Chcemy, aby nasze teksty były możliwie najlepsze.

Napisz, co moglibyśmy poprawić.

spot_img
Damian Bednarz
Damian Bednarz
Założyciel Retro Futbol. Jeden z ostatnich przedstawicieli gatunku romantyków futbolowych. Wyznawca kultu Erica Cantony.

Więcej tego autora

Najnowsze

„Manchester City Pepa Guardioli. Budowa superdrużyny” – recenzja

„Manchester City Pepa Guardioli. Budowa superdrużyny” to pozycja znana dzięki wydawnictwu SQN na polskim rynku od kilku lat. Okazją do wznowienia publikacji było zwycięstwo...

GKS Katowice – historia na 60-lecie klubu

10 marca 2024 roku Retro Futbol gościło na Stadionie Miejskim w Rzeszowie, gdzie w meczu 23. kolejki Fortuna 1. Ligi Resovia podejmowała GKS Katowice....

„Semiologia życia codziennego” – recenzja

Eseje związane jakkolwiek z piłką nożna to rzadkość. Dlatego "Semiologia życia codziennego" to niezwykle interesująca lektura. Tym bardziej, że jej autorem jest słynny humanista,...