Raul Gonzalez Blanco – myśliwy o białym sercu

Czas czytania: 20 m.
5
(3)

Podczas całej kariery nie otrzymał czerwonej kartki. Zawsze odnosił się do rywali z szacunkiem. Był wzorem profesjonalisty. Nigdy nie odpuszczał – ani na treningach, ani w spotkaniach – bez względu na ich rangę. Jako kapitan zawsze stał murem za swoimi kolegami. Stanowił prawdziwy wzór do naśladowania dla wszystkich młodych zawodników – zarówno na boisku, jak i poza nim. Po zdobytym golu zawsze całował obrączkę. El Siete, El Ángel de Madrid, czyli Raul Gonzalez Blanco – symbol madryckiego Realu z przełomu wieków.

Raul – biogram

  • Pełne imię i nazwisko: Raul Gonzalez Blanco
  • Data i miejsce urodzenia: 27.06.1977
  • Wzrost: 180 cm
  • Pozycja: Napastnik

Historia i statystyki kariery

Kariera juniorska

  • San Cristobal (1987-1990)
  • Atletico Madryt (1990-1992)
  • Real Madryt (1992-1994)

Kariera klubowa

  • Real Madryt (1994-2010) 741 występów, 228 bramek
  • Schalke 04 (2010-2012) 98 występów, 40 bramek
  • Al Sadd (2012-2014) 44 występy, 11 bramek
  • New York Cosmos (2014-2015) 32 występy, 9 bramek

Kariera reprezentacyjna

  • Hiszpania U-18 (1994) 2 występy, 4 bramki
  • Hiszpania U-20 (1995) 5 występów, 3 bramki
  • Hiszpania U-21 (1995-1996) 9 występów, 8 bramek
  • Hiszpania U-23 (1996) 4 występy, 2 bramki
  • Hiszpania (1996-2006) 102 występy, 44 bramki

Kariera trenerska

  • Real Madryt – Młodzież – (2018-2019)
  • Real Madryt Castilla (2019-nadal)

Kiedy król Hiszpanii pojawiał się meczu piłki nożnej, musiało to być wyjątkowe spotkanie. Tak było choćby w 1992 r. w Barcelonie, kiedy to w finałowym pojedynku turnieju olimpijskiego oglądał zwycięstwo hiszpańskich zawodników nad Polakami.

Zupełnie inne okoliczności miał mecz, na który Juan Carlos I wybrał się 22 sierpnia 2013 r. Wtedy to na Estadio Santiago Bernabéu Real zagrał z katarskim Al-Sadd. Spotkanie to rozegrano w ramach 35. edycji Trofeo Santiago Bernabéu. Ponad 85 tys. kibiców, a także sam król przybyli jednak na stadion z innego powodu. To właśnie wtedy po raz ostatni koszulkę Królewskich założył jeden z największych symboli madryckiego zespołu – Raul Gonzalez Blanco.

Spóźnione pożegnanie

Mecz pożegnalny zorganizowano dopiero po trzech latach od odejścia El Siete z Madrytu. Mnie osobiście jako sympatykowi Realu i wielbicielowi talentu Raula nie podobały się okoliczności, w jakich odchodził z klubu. Taka legenda powinna zostać należycie uhonorowana.

Owszem, zorganizowano oficjalne pożegnanie, ale w upalny poniedziałek 27 lipca na stadionie zgromadziło się ledwie 300 osób, były przemówienia, były łzy i uściski. Już następnego dnia koszulkę z numerem 7 oddano Cristiano Ronaldo. Zresztą nie tylko Raul odchodził z klubu w nie najlepszej atmosferze, gdyż podobnie było z Gutim, Hierro czy del Bosque. Dobrze więc, że po paru latach zdecydowano się oddać należny mu hołd.

Przed rozpoczęciem spotkania, w loży honorowej król Juan Carlos I serdecznie objął piłkarza, mocno go uściskał i powiedział do ucha kilka ciepłych słów. Sam fakt, że monarcha pofatygował się na stadion potwierdza to, jak ważnym człowiekiem dla Madrytu był Raul.

Zawodnik otrzymał replikę fontanny Cibeles, na którą wielokrotnie sam się wspinał, by świętować zdobycie kolejnych trofeów. Jedną połowę rozegrał w barwach Realu, drugą w barwach drużyny z Kataru. Znowu założył białą koszulkę z numerem 7, którą na tę okazję odstąpił mu Cristiano Ronaldo. Przed pierwszym gwizdkiem inny symbol Realu – Iker Casillas przekazał El Siete opaskę kapitańską.

Napastnik zademonstrował wszystkie swoje atuty. Biegał po całym boisku, pokazywał, że nadal ma niebywałą siłę i charakter, a swoją energią zarażał partnerów z drużyny. W 22. minucie meczu po podaniu od Ángela Di Maríi popędził w stronę bramki i pewnym strzałem pokonał bramkarza, wprawiając w zachwyt zgromadzonych na trybunach kibiców.

Znów mógł ucałować obrączkę, znów mógł wskazać ku niebu i znów mógł podbiec do jednej z band i w energicznym wyskoku wskazać palcami swoje imię na plecach. To był jego ostatni gol dla Królewskich.

Złoty chłopiec z San Cristóbal de los Ángeles

Zanim jednak zaczął strzelać bramki dla Realu, pierwsze kroki stawiał w małym klubie z południowej części Madrytu. Jego pierwszą szkołą była rodzinna dzielnica i to tutaj zdobywał pierwsze piłkarskie szlify. Od małego uwagę miał wątłą posturę. Trudno było wtedy przypuszczać, że ten drobny chłopiec będzie rywalizował z najlepszymi na świecie. Największym atutem Raula była psychika i modne dzisiaj cechy wolicjonalne. Był inteligentny, wrażliwy i pełen pasji, a jednocześnie niesamowicie wytrwały i waleczny.

W wieku 11 lat zaczął się wyróżniać w się w San Cristóbal de los Ángeles. Żeby jednak grać w juniorskiej drużynie Sancris, musiał sfałszować swoje dane i założyć okulary, żeby wyglądać na starszego. W tamtym czasie pomiędzy klubami z południowej części stolicy a Atlético Madryt obowiązywała umowa o współpracy.

Wyróżniający się, utalentowani chłopcy, mieli otwartą drogę, żeby spróbować swoich sił w klubie z  Estadio Vicente Calderón. Zdolny chłopak zwracał na siebie uwagę skautów trzech madryckich klubów – Realu, Rayo i właśnie Atlético. Ojciec, który był zapalonym kibicem Los Rojiblancos, często zabierał syna na mecze ukochanej drużyny. Między innymi dzięki temu rywalizację o młokosa wygrał klub, którym rządził wtedy Jesús Gil y Gil.

Rojiblancos do Blancos

Kiedy razem z ojcem pojawili się na Estadio Vicente Calderón, trener drużyny juniorów Francisco de Paula zapewnił Raula, że będzie nosił opaskę kapitana. Było to dla niego bardzo ważne, bo oczekiwał gwarancji odgrywania głównej roli w zespole.

Zawsze pragnął być pierwszoplanowym bohaterem – nigdy nie chciał być statystą. W trakcie tych pierwszych rozmów poprosił, żeby go przesunąć do wyższej kategorii wiekowej, bo wiedział, że poradzi sobie wśród starszych kolegów. Na transferze chłopaka skorzystał też jego pierwszy klub, który Atlético zaopatrzyło w piłki.

W swoim pierwszym sezonie w juniorach stołecznego klubu strzelił 65 bramek. Atlético miażdżyło rywali, strzelając 308 goli i tracąc przy tym jednego. Nazwisko chłopaka, który potrafił w jednym meczu ośmiokrotnie pokonać bramkarza rywali, ciągle musiało być zaznaczone na czerwono w notesach skatów Realu.

W wieku 14 lat zaczęto coraz częściej o nim pisać. Zwracano uwagę, że juniorzy Rojiblancos potrafią stawić czoła swoim największym rywalom zza miedzy. W madryckim finale przegrali co prawda 2:3, ale w finałowych rozgrywkach o mistrzostwo Hiszpanii, które rozgrywano na Teneryfie, nie było już na nich mocnych.

Kiedy juniorzy zdobywali tytuł, seniorzy w finale Copa del Rey zwyciężyli Real Madryt. Atlético było jedną z czołowych drużyn w kraju, a w zespołach młodzieżowych widać było następców pierwszego zespołu. Wystarczyło tylko niczego nie popsuć, żeby cieszyć z dalszych sukcesów. Niestety polityka prezydenta klubu nie zawsze była rozsądna.

Jesús Gil, jakby to powiedzieć, w zarządzaniu Atlético był dość impulsywny. Nagle przychodził mu do głowy jakiś pomysł i nie było zmiłuj. Trzeba było wszystko zatrzymać, żeby go zrealizować. Później stawał się tym pomysłem rozczarowany i go porzucał opisywał działania Gila dziennikarz José Miguélez.

Podobnie było z decyzją o zlikwidowaniu drużyn młodzieżowych i klubowej szkółki. Rozczarowany formą jednego z juniorów, na którego wyłożył spore pieniądze, stwierdził, że kategorie juniorskie nie są mu potrzebne. Młodzi zawodnicy zostali na lodzie i musieli radzić sobie sami. Wśród nich był też Raul.

Wieść o decyzji włodarza szybko się rozeszła i natychmiast w klubie pojawił się Estaban Alenda – człowiek, który chciał sfinansować działanie akademii z własnej kieszeni, choćby w minimalnej formie. Wtedy jednak jeden z najbardziej obiecujących hiszpańskich piłkarzy rozmawiał już z Realem. 24 lipca 1992 r. Raul razem z ojcem Pedro podpisali rezygnację z gry w Atlético, jednocześnie przedstawiając dokument w madryckiej federacji, żeby oficjalnie potwierdzić, że chłopak jest wolny i może zmienić klub.

Prosta i krótka droga do pierwszej drużyny

Oferta od Królewskich przyszła w najlepszym momencie. Chłopak przez tydzień nie miał gdzie trenować i wtedy właśnie do akcji wkroczyli dyrektor szkółki Realu Ramón Martínez, skaut Paco de Gracia i koordynator drużyn juniorskich Vicente del Bosque.

Raul, żeby się rozwijać, musiał grać w piłkę. Futbol był dla niego priorytetem. Czuł, że jeśli chce coś w tej dyscyplinie osiągnąć, to musi związać się z Realem. Jako 15-latek dołączył do drużyny Cadete A. Na treningi i mecze przychodzili nie tylko rodzice i trenerzy, ale także inne dzieci, które chciały podziwiać tego utalentowanego chłopaka.

Raporty, które regularnie trafiały na biurka najważniejszych osób w klubie, nie pozostawiały wątpliwości, że w szkółce mają prawdziwy diament. Często mówiono o nim więcej niż o niektórych zawodnikach z pierwszej drużyny. Wszyscy z niecierpliwością czekali na moment, w którym zadebiutuje w seniorskim zespole.

Vicente del Bosque z innymi trenerami bardzo ostrożnie kierowali rozwojem chłopaka. Po sezonie spędzonym w Cadete A, w którym strzelił 59 bramek, został przeniesiony do zespołu Juvenil A, pod opiekę Lusia Palermo. Grywał też w Juvenil B, ale wkrótce okazało się, że obie te kategorie wiekowe są dla niego niewystarczające. Znowu wszystkich przewyższał umiejętnościami.

Tymczasem Atlético ciągle nie mogło sobie darować, że straciło taki talent. Klub reaktywował drużyny juniorskie i postanowił odzyskać młodzieńca. Miguel Ángel Gil Marín zaczął od rozmowy z ojcem chłopca. Zapewniał go, że jeśli Raul wróci do Rojiblancos, to będzie grał zawsze. Proponował im wypożyczanie go do Cádiz, które grało wtedy w Segunda División B. Klub obiecywał pokryć oczywiście wszystkie wydatki rodziny, a nawet proponował ojcu pracę w posiadłości Valdeolivas, będącą własnością rodziny Gil.

Real Madryt zaczął działać. Ramón Martínez przykładał do Raula taką samą wagę jak do wielkich transferów. Chłopak musiał poczuć, że jest przed nim świetlana przyszłość w drużynie. Razem z ojcem zaproszono go na spotkanie na Estadio Santiago Bernabéu, które miało rozwiać wszelkie wątpliwości. Raul miał ich wtedy niemało.

Kiedy wszedł do gabinetu, zobaczył, że na spotkaniu obecny jest też trener pierwszego zespołu – Jorge Valdano. Był miły i przekonujący, zwracał się do chłopaka jak do przyjaciela. Zapewniał, że niedługo spotkają się w pierwszej drużynie.

Przekazałem mu, że ma wielkie szanse, by odnieść sukces i że w ciągu najpóźniej dwóch lat będzie zawodnikiem pierwszej drużyny. Potem gryzło mnie sumienie, ponieważ takie rzeczy trudno jest przewidzieć. Ale trzeba go było jakoś przekonać. Nie wyszedłem, dopóki mnie nie zapewnił, że zostanie w Realu Madryt. Cztery miesiące później miał już na sobie koszulkę pierwszego zespołu – wspomniał tamto spotkanie Jorge Valdano.

Raul zdecydował się związać swoją przyszłość z Królewskimi. 14 lipca 1994 r. podpisał czteroletni kontrakt, a nadchodzący sezon miał być punktem zwrotnym w jego karierze. Rozgrywki rozpoczął w Segunda División B, w drużynie prowadzonej przez José Antonio Grande.

Pod moim okiem przeszedł do drużyny występującej w Segunda División B, ale nie grał tam dłużej niż dwa miesiące. Przepracował okres przygotowawczy i cały wrzesień, a w październiku Jorge Valdano zabrał go do pierwszego zespołu. Był piłkarzem kompletnym – niezwykle zdolnym, jednym z tych, u których od razu widać, że grać nauczyli się na ulicy – wspominał José Antonio Grande.

W tamtym sezonie wprowadzano w życie pomysł Valdano, który zakładał powoływanie wychowanków na wspólne treningi z pierwszym zespołem i mecze towarzyskie rozgrywane w środku tygodnia. Oprócz Raula możliwość trenowania z seniorami mieli też Guti czy Álvaro Benito.

Debiut w Saragossie i gol w El Derbi Madrileno

W swoim pierwszym meczu towarzyskim z Oviedo Raul wszedł na boisko po przerwie i popisał się bramką strzeloną krzyżakiem. Jak zwykle uwagę zwracała jego pewność siebie i ambicja. Po powrocie do Segunda B, trener Rafa Benítez powołał go do drużyny Castilli.

W Segunda División rozegrał jednak tylko jedno spotkanie. Jorge Valdano ciągle miał go na oku. Wprowadzając go do drużyny, chciał ożywić nieco zespół i pokazać zawodnikom, że nie mogą spocząć na laurach. Zabrał Raula do Niemiec na spotkanie z Karlsruher SC i wpuścił na ostanie pół godziny. To wtedy zdecydował, że da mu szansę oficjalnego debiutu w lidze. Przed występem na La Romareda z Saragossą Raul odbył jeszcze trzy treningi z pierwszą drużyną. Po ostatnim Valdano oznajmił mu, że zagra w najbliższym meczu.

Powiem ci to na osobności, żebyś nie zemdlał przy swoich kolegach, kiedy to ogłoszę: jedziesz do Saragossy.

El Siete wyszedł szczęśliwy i uskrzydlony, ale nie dawał nic po sobie poznać. Potraktował to jako wielkie wyzwanie i nie chciał zawieść trenera, który tak bardzo w niego wierzył. Po powrocie do domu zasiadł z rodzicami do obiadu. Kiedy matka podała mu zupę, Raul ze stoickim spokojem poinformował, że zadebiutuje w pierwszej drużynie. Ojciec o mało się nie udławił. Jego syn miał zająć miejsce wielkiego Emilio Butragueño.

Na konferencji prasowej Valdano mówił, że Raul go zachwyca i że każdy, kto chce razem z nim zawojować świat, dostanie swoją szansę. Zdjął też trochę presji z zawodnika, mówiąc, żeby dobrze się bawił i żeby nie wychodził na boisko z myślą, że koniecznie trzeba wygrać i strzelić gola. Sam piłkarz też pojawił się przed dziennikarzami, którym zaimponował opanowaniem:

Nie boję się tego wyzwania. Będę spał spokojnie. Moją drużyną jest ta występująca w Segunda B i kiedy do niej wrócę, będzie jak dawniej. Postaram się zagrać tak, jakby to był tylko kolejny mecz – mówił.

Do Segunda B już jednak nie wrócił. W debiucie nie poszło mu co prawda najlepiej, ale miał kilka znakomitych sytuacji. Real przegrał 2:3, a Raul nie mógł ukryć wściekłości z powodu zaprzepaszczonych szans, choć zaliczył asystę przy golu Zamorano.

Pocieszali go koledzy i trenerzy, ale na niewiele się to zdało. W młodym zawodniku narastała chęć do rewanżu. Valdano rozmawiał z nim w środku tygodnia, chcąc podnieść jego morale. Szkoleniowiec postanowił dać mu szansę też w kolejnym meczu, w którym Real mierzył się z Atlético.

5 listopada Raul po raz pierwszy wyszedł na boisko Estadio Santiago Bernabéu w białej koszulce z numerem 7 na plecach. Spojrzał na trybuny, starając się ogarnąć wzrokiem wszystkich zgromadzonych fanów. W tunelu Rafael Alkorta powiedział mu, żeby był spokojny, bo musi zagrać tylko tak, jak w Saragossie.

Mecz zakończył się zwycięstwem gospodarzy 4:2. El Siete wywalczył najpierw karnego, którego na bramkę zamienił Míchel, potem asystował przy trafieniu Zamorano. Wreszcie w 36. minucie po podaniu Michaela Laudrupa, Raul perfekcyjnie uderzył z pierwszej piłki, kierując futbolówkę prosto pod poprzeczkę. Popędził ile sił w nogach w kierunku ławki rezerwowych, gdzie wyściskał się ze swoim przyjacielem Danim. Wszyscy mu gratulowali, Valdano wstał z ławki i bił brawo.

Raul Madryt

Kariera Rulo, jak nazywali Raula koledzy z szatni, zaczynała nabierać rozpędu. Dzięki profesjonalnemu kontraktowi poprawiła się sytuacja finansowa samego zawodnika i jego rodziców. Za pierwsze zarobione pieniądze kupił im dom w dzielnicy Miraserra, w której więcej było udogodnień i leżała bliżej ośrodka treningowego.

Po debiucie, ośmiu miesiącach w drużynie i zdobyciu mistrzostwa był już pewniakiem w składzie. Niestety w sezonie 1995/96 nowy prezydent, tuż po rozpoczęciu rozgrywek, podziękował za współpracę Jorge Valdano. Dla Raula było to wielkie rozczarowanie, a dzień odejścia swojego ulubionego trenera opisywał jako najsmutniejszy w swoim życiu. Zajmując szóste miejsce w lidze, poznał tę gorszą stronę piłkarskiego rzemiosła. Dotąd święcił same triumfy, teraz musiał zmierzyć się z porażkami. To doświadczenie wzmogło w nim głód zwycięstw.

Efekty tego można było podziwiać w kolejnym sezonie. Opiekunem drużyny został Fabio Capello, a skład wzmocniono takimi graczami jak: Predrag Mijatović, Davor Šuker, Christian Panucci, Roberto Carlos, Clarence Seedorf czy Bodo Illgner. Mimo takiego natężenia gwiazd młody napastnik zachował miejsce w składzie. Mało tego, był jedną z czołowych postaci w zespole. Tworzyła się drużyna, która miała wreszcie wygrać w Lidze Mistrzów, bo dotąd sukcesy w najważniejszych klubowych rozgrywkach znano w Madrycie tylko z czarno-białych filmów. Wkrótce miało się to zmienić.

Przyszedłem do Madrytu rok po jego debiucie w pierwszej drużynie i spotkałem chłopaka, który miał niezwykłą łatwość strzelania goli. Był jeszcze zielony i podczas okresu przygotowawczego my, najstarsi zawodnicy, patrzyliśmy na niego, żeby się przekonać, czy naprawdę ma zadatki na wielkiego piłkarza. Ale gdy tylko zaczęły się treningi i zagraliśmy pierwsze mecze towarzyskie, zdałem sobie sprawę, że jest to piłkarz – pomimo swego młodego wieku – dojrzały, odporny psychicznie i znakomicie rokujący. U Fabio Capello miał bezdyskusyjne miejsce w składzie. Oprócz umiejętności piłkarskich, powiedziałbym, że był zawodnikiem o wyjątkowej psychice, silnym, wyrazistym i upartym – wspominał Predrag Mijatović.

W tamtym sezonie ostatecznie przekonał do siebie kibiców Realu. Kiedy wchodził do drużyny, wielu z nich było wręcz oburzonych, że na ławkę odsyła się taką legendę jak Emilio Butragueño, a daje się szansę nieopierzonemu młokosowi, który na dodatek przyszedł z drużyny jednego z dwóch największych rywali.

Jednak 18 stycznia 1997 w derbowym pojedynku na Estadio Vicente Calderón Raul wymazał swoją przeszłość z Rojiblancos. Dzięki temu meczowi madritistas przywłaszczyli go sobie, a kibice Atlético już tak chętnie nie wspominali. Real pokonał rywali aż 4:1, a Rulo zaliczył dwie asysty i dwukrotnie wpisał się na listę strzelców. Drugą z bramek potwierdził swoje nieprzeciętne umiejętności i do dziś wspomina ją jako jedną z najważniejszych w karierze.

Spełniło się moje marzenie, ponieważ zawsze śniłem o tym, by dawać z siebie wszystko i rozegrać na tym stadionie dobry mecz. Bywałem na Calderón jako dziecko i trudno jest wyrazić to, co teraz czuję – mówił po meczu.

Real zakończył sezon na pierwszym miejscu, a Raul świętował swój drugi tytuł. W przyszłym sezonie miała się spełnić jego obietnica o wygraniu Ligi Mistrzów w kolorze.

Wypłynięcie na szerokie wody

Szerszej publiczności El Siete dał się poznać właśnie w meczach Ligi Mistrzów. W 1998 r. Real Madryt po 32 latach przerwy znowu okazał się najlepszą klubową drużyną na kontynencie.

Mimo że w lidze rozczarowywali, to w rozgrywkach pucharowych zmieniali się nie do poznania. Przed finałowym spotkaniem z faworyzowanym Juventusem piłkarze Blancos na czele z Hierro, Sanchísem i Raulem, spotkali się w jednym z pokojów, żeby porozmawiać o meczu. Chcieli w ten sposób odpowiednio nastawić się do spotkania, pokonać stres i odnaleźć w sobie siłę potrzebną do pokonania Włochów. Udało się. Raul w wieku niespełna 21 lat dwukrotnie wygrywał ligę, a teraz dołożył do tego triumf w Lidze Mistrzów.

W grudniu Królewscy wybrali się do Tokio, żeby stoczyć bój o Puchar Interkontynentalny z brazylijskim Vasco da Gama. Pojedynek miał wyrównany przebieg, a zawodnicy wyraźnie odczuwali zmianę strefy czasowej. Długo utrzymywał się remis 1:1, ale wreszcie w 83. minucie dał o sobie znać geniusz Raula. Hiszpan przejął długie, kilkudziesięciometrowe podanie od Seedorfa, wykonał jeden zwód, drugi i ośmieszając brazylijską obronę, ustalił wynik meczu.

Obrona Vasco była bezradna

Został bohaterem, uznano go za najlepszego gracza finału. Biegał po boisku i dawał upust radości. Cieszył się też z innego powodu – Hiddink, który był wówczas szkoleniowcem madryckiej drużyny, obiecał, że po zwycięstwie zgoli wąsy. Po 38 latach Real po raz drugi zdobył Puchar Interkontynentalny. W lidze musieli jednak uznać wyższość Barcelony, ale na pocieszenie zostało piłkarzowi zdobycie pierwszego w karierze Trofeo Pichichi dla króla strzelców rozgrywek.

W pamięci brytyjskich kibiców zapisał się dzięki świetnemu występowi w pewną kwietniowa noc w 2000 r. W ćwierćfinale Ligi Mistrzów Real mierzył się z Manchesterem United. Po bezbramkowym remisie w Madrycie mało kto dawał szansę Królewskim w starciu z obrońcami tytułu. Blancos mieli jednak w składzie dwóch zawodników, którzy przechylili szalę zwycięstwa na swoją korzyść.

Raul razem z Fernando Redondo rozegrali fenomenalne zawody i poprowadzili zespół do zwycięstwa 3:2, a ich akcjami długo się zachwycano. Wtedy to Argentyńczyk w taki sposób wykiwał byłego trenera Legii – Henninga Berga, że zwód ten musi śnić mu się nadal po nocach.

Dwa miesiące później Raul strzelił trzeciego gola w finale z Valencią, zapewniając swojemu ukochanemu klubowi ósmy Puchar Europy. Bramkę zadedykował swojemu synowi Jorge, o którym mówił po meczu, że jest najwspanialszym i najpiękniejszym, co spotkało go w życiu. Do końcowego triumfu dorzucił zwycięstwo w klasyfikacji najlepszych strzelców, zdobywając 10 goli w 15 meczach.

W erze Galácticos

Wraz z wyborami prezydenta klubu, które odbyły się niedługo po zwycięskim finale w Paryżu, w Realu skończyła się pewna epoka. Zaczęła się natomiast nowa era – Florentino Pérez i jego Galácticos. Zapewniał, że w klubie będą grać najlepsi piłkarze na świecie, a jedną z jego przedwyborczych obietnic było sprowadzenie z Barcelony Luísa Figo.

Kiedy przyszedłem do Realu Madryt, nie było mi łatwo. Raul sprawił, że wszystko stało się dla mnie prostsze. Pomógł mi poznać wartości klubu i otoczenie, nauczył tego, co trzeba wiedzieć, żeby na poważnie rozpocząć przygodę w takiej instytucji jak Real Madryt. W ten sposób zawiązała się między nami wielka przyjaźń, która naturalnie miała wpływ na naszą grę. Raul był moim współlokatorem podczas zgrupowań, a to bardzo zacieśnia więzi. Spędziliśmy razem wiele godzin: rozmawialiśmy o futbolu, o codziennych sprawach, o wszystkim… – opisywał swoje początki w Madrycie Luís Figo.

Pierwszy sezon prezydentury Péreza zespół ukończył na pierwszym miejscu w lidze. Raul po raz drugi był najlepszym strzelcem, zarówno w Lidze Mistrzów, jak i w Primera División. Wkrótce w klubie pojawił się kolejny galaktycznyZinédine Zidane. W 2002 r. Real obchodził stulecie istnienia. Finał Copa del Rey z Deportivo La Coruña odbył się dokładnie w rocznicę założenia klubu. Raul nie zdołał poprowadzić drużyny do zwycięstwa, a jego gol zmniejszył tylko rozmiary porażki. Królewscy przegrali 1:2.

Porażka widocznie podziałała na zespół mobilizująco, bo mimo że w lidze wiodło się różnie, to w europejskich pucharach znów grali koncertowo. W półfinale Ligi Mistrzów odprawili w dwumeczu 3:1 Barcelonę, a w finale po bramkach Raula i Zidane’a zwyciężyli 2:1 i mogli świętować zdobycie dziewiątego Pucharu Europy.

W trakcie dekoracji kapitan zespołu Hierro wraz z Raulem ustawili się na końcu kolejki po medale. Przed wzniesieniem pucharu w górę, Hierro poprosił młodszego kolegę, żeby zrobili to wspólnie. Ze względu na wkład, jaki w sukcesy klubu wniósł Raul, nadano mu przydomek Mister Champions. Zdobyty na stulecie klubu Puchar Europy był jednak ostatnim w karierze El Siete.

Wkrótce zaczęły się zmiany w klubie. Po przyjściu Ronaldo, z drużyną pożegnał się jeden z najbliższych kolegów Raula – Fernando Morientes. Po zdobyciu czwartego tytułu mistrza kraju w karierze Raul musiał pogodzić się z odejściem kolejnego przyjaciela – zespół opuścił Fernando Hierro, a dodatkowo podziękowano trenerowi del Bosque.

Zaczął się okres, w którym Real rozczarowywał. Coś zaczęło się psuć. Również sam Raul nie grał najlepiej. Po kolejnym fatalnym sezonie bez żadnego trofeum Pérez podał się do dymisji. Nowe wybory wygrał Ramón Calderón, a dyrektorem sportowym został Predrag Mijatović.

Odeszli RonaldoBeckham, wprowadzono plan naprawczy i odmłodzono drużynę. Raul, który po odejściu Hierro przejął opaskę kapitańską, był stawiany za wzór młodym zawodnikom. Wspólnie z Ruudem van Nistelrooy’em przewodził historycznej remontadzie w lidze. Rok później, w sezonie 2007/08 obronili tytuł, który dla Raula był szóstym i ostatnim.

Odejście ze łzami w oczach

Wkrótce Ramón Calderón ustąpił ze stanowiska, a niedługo potem stery w klubie ponownie przejął Florentino Pérez. Kiedy do klubu przyszli Kaká, Cristiano Ronaldo czy Karim Benzema zaczęło się robić coraz ciaśniej w ataku. Tym bardziej, że dobrze spisywał się też Gonzalo Higuaín. Raul nie miał zamiaru się jednak poddawać, ale nie oszczędzały go kontuzje.

Real przegrał w 1/16 Copa del Rey z trzecioligowym Alcorcón, a w Lidze Mistrzów już piąty rok z rzędu odpadł w 1/8 finału. W lidze natomiast rządziła Barcelona Pepa Guardioli. To, co parę lat wcześniej wydawało się kompletnie niemożliwe, stawało się faktem. Czas Raula w Madrycie dobiegał końca. Kiedy 24 kwietnia 2010 wyszedł na murawę stadionu La Romareda, na którym debiutował jako 17-latek, tylko on wiedział, że jest to jego ostatnie ligowe spotkanie. Dał z siebie wszystko i strzelił gola, ale celebrując go, okazywał jednocześnie złość i satysfakcję.

W kolejnym sezonie opiekę nad zespołem przejął José Mourinho. Portugalczyk chciał zatrzymać w zespole klubową legendę. Przekonywał go, że będzie mieć miejsce w składzie i zapewniał, że chce liczyć na pomoc wychowanków, którzy mają być wzorem dla innych. Raul nie chciał być statystą.

W ostatnim sezonie grywał mało, a chciał znów być pierwszoplanowym bohaterem. Widział go u siebie Alex Ferguson, ale do transferu jednak nie doszło. Miał jeszcze ważny kontrakt. Rozwiązał go jednak za porozumieniem stron i zdecydował, że spróbuje sił w lidze niemieckiej. Spędził w Madrycie 16 sezonów. Jak podaje oficjalna strona klubu rozegrał 741 meczów i strzelił 323 bramki. Nikt nie zakładał białej, madryckiej koszulki częściej niż on.

Był wielkim kapitanem. Kiedy pełniłem funkcję dyrektora generalnego, on był ważnym zawodnikiem w drużynie i bardzo nam pomógł w realizacji naszych pomysłów. Chcieliśmy zbudować grupę i drużynę. Trzeba było dokonać wielu zmian i sprowadzić nowych piłkarzy. Raul zawsze starał się pomóc i aktywnie uczestniczył w spotkaniach, podczas których należało rozwiązać określone problemy. Wspierał mnie w zarządzaniu zespołem, ponieważ koledzy bardzo go szanowali. Przedłużaliśmy z nim kontrakt, jako że chcieliśmy, aby został w Realu Madryt do końca swojej kariery. Później my odeszliśmy i stało się to, o czym wszyscy wiedzą. Chcieliśmy, żeby wielki kapitan i wielki piłkarz, który wszedł już do historii klubu, zakończył karierę w Realu Madryt. Ale cóż, nie było to możliwe – wspominał Mijatović.

Podczas oficjalnego pożegnania Raul wyraźnie nie czuł się komfortowo. Jego wzrok błądził po podłodze, trudno się dziwić, bo przecież nie był przyzwyczajony do takich uroczystości. Dużo lepiej czuł się tam na dole, na boisku. Florentino Pérez w pożegnalnej przemowie stawiał go za wzór, mówił, że uosabia on wszystkie wartości Realu Madryt, zarówno na boisku, jak i poza nim. Podkreślał jego ciężką pracę, ambicję i wolę zwyciężania. Zakończył słowami:

Gdziekolwiek będziesz, koszulka Realu Madryt będzie zawsze twoją koszulką. Bernabéu będzie Twoim domem. Nie zapomnimy cię.

Raul stał obok i z trudem powstrzymywał łzy. Kiedy Pérez skończył, przyszła kolej na Rulo. Dziękował działaczom, kolegom z drużyny, trenerom i pracownikom klubu, rywalom, prasie, Jorge Valdano za pierwszą daną szansę oraz oczywiście milionom kibiców i swojej rodzinie.

Zapewnił też wszystkich, że zawsze starał się z siebie dawać wszystko. Zszedł na murawę i skierował się ku południowej trybunie, gdzie zgromadziła się garstka kibiców, żeby go pożegnać i podziękował im za ich obecność w tym szczególnym dla niego dniu.

Druga młodość na niemieckiej ziemi

Christoph Metzelder namówił go na Schalke. Niemiec też przeniósł się do tego klubu. W Gelsenkirchen wiązano z przyjściem Hiszpana duże nadzieje. Oczywiście nie mógł otrzymać innej koszulki niż ta z numerem 7. Podczas powitania na Veltins-Arena Felix Magath, który bardzo nalegał na transfer, powitał go słowami:

To wspaniała wiadomość dla Schalke 04, że udało się sprowadzić wyjątkowego piłkarza, napastnika światowej klasy, który zainspiruje grę naszej drużyny w Bundeslidze.

Raul od początku zaczął spełniać pokładane w nim nadzieje. Podpisując dwuletni kontrakt, chciał pokazać światu, że wciąż jest wartościowym zawodnikiem. Już w pierwszym meczu w letnim turnieju Liga Total Cup strzelił dwa gole Bayernowi.

To w dużej mierze on doprowadził Schalke do półfinału Ligi Mistrzów w 2011 r., w którym musieli uznać wyższość Manchesteru United, ale po drodze odprawili z kwitkiem broniący tytułu Inter. Będąc zawodnikiem Realu, nigdy nie udało mu się zdobyć Copa del Rey, zawsze wymykał mu się z rąk. Dopiero w barwach klubu z Gelsenkirchen poznał smak zwycięstwa w finale krajowego pucharu. 21 maja 2011 r. Schalke wygrało z Duisburgiem 5:0, a po meczu Raul z hiszpańską flagą na ramionach celebrował zwycięstwo, naśladując kroki torreadora – tak jak wielokrotnie to robił w barwach Królewskich.

Drugi sezon pobytu w Westfalii rozpoczął od pokonania w meczu o Superpuchar Borussii Dortmund. Do swojej przebogatej kolekcji dołożył więc kolejne trofeum. Na arenie europejskiej dotarł do ćwierćfinału Ligi Europy. Tam miał okazję wrócić do Hiszpanii i zmierzyć się z Athletic Bilbao. W dwumeczu Schalke poległo co prawda 4:6, ale autorem wszystkich trafień dla niemieckiego zespołu był nie kto inny, jak Raul.

Przyszedł do Schalke ogromnie zmotywowany, chciał pokazać, że dla niego jest to nowy etap i że jako piłkarz wciąż się liczy. W ciągu dwóch sezonów, jakie spędził w klubie, zawsze widziałem go zmobilizowanego i zaangażowanego. To prawdziwy profesjonalista. Wygrał wszystko z Realem Madryt, ale widać było, że miał wielkie chęci, by doświadczyć czegoś nowego poza Hiszpanią. W Niemczech rozegrał dwa znakomite sezony. (…) Jego pasja zwyciężania jest godna podziwu i ja się nią zaraziłem. To prawdziwy zawodowiec – wspominał pobyt Raula w Niemczech Sergio Escudero.

Po dwóch pięknych latach nastał czas pożegnań. Paradoksalnie to Schalke, w przeciwieństwie do Realu, należycie uhonorowało Hiszpana. Mimo że spędził tu tylko dwa sezony, to żegnano go jak klubową legendę.

Na Veltins-Arena zgromadziło się 62 tys. kibiców, żeby oddać hołd piłkarzowi. Señor Raul, jak określali go niemieccy fani, wyszedł na środek stadionu razem z piątką swoich dzieci. Na telebimie wyświetlono wyrazy uznania od kolegów z drużyny, Raul wraz z dziećmi przeszedł dookoła boiska, pozdrawiając publiczność.

Fani rzucali kwiaty, szaliki, koszulki, złapał nawet hiszpańską flagę. Żegnano go jak króla. Potem odbył się pożegnalny mecz z jego nową drużyną Al-Sadd, a El Siete rozegrał po jednej połowie w każdej z drużyn. W końcówce strzelił swoje ostatnie dwie bramki w barwach niemieckiego zespołu, aż w końcu na parę minut przed końcem zszedł z boiska, a kibice zgotowali mu wielką owację.

Jestem bardzo dumny, że wracam do domu. To były dwa wspaniałe lata, a Schalke zawsze będzie w moim sercu. Choć kawał czasu byłem związany z Realem Madryt, tutaj znalazłem drugi dom, Jestem wam dozgonnie wdzięczny – mówił, dziękując publiczności za piękne pożegnanie.

Katarska emerytura

Mimo 35 lat na karku ciągle był głodny nowych wyzwań. Miał w sobie ten sam zapał i iskrę jak wtedy, gdy zaczynał przygodę z poważną piłką. Był wówczas najlepszym strzelcem w historii Ligi Mistrzów i trzykrotnym triumfatorem tych rozgrywek.

Nie przybywał jednak z roszczeniami. Nie chciał dla siebie dodatkowych przywilejów. Zamiast luksusowej willi wybrał dom na jednym z osiedli, niedaleko amerykańskiej szkoły i ośrodka treningowego. Przybywał też do Kataru jako ambasador mistrzostw świata, o których organizację się wtedy starano. Swoim doświadczeniem miał pomóc w rozwoju futbolowego szkolenia wśród dzieci i młodzieży. Od razu przyjęto go z wielką sympatią i przekazano opaskę kapitańską.

Znowu był inspiracją dla kolegów z drużyny i wielkim kapitanem. Sezon ukoronował zdobyciem tytułu mistrza kraju. Szejkowie byli zachwyceni, a przed jednym z meczów obiecano mu, że jeśli zespół pokona Al-Rayyan – odwiecznego rywala – a on strzeli gola, to dostanie wielbłąda wartego pół miliona euro.

Spełniły się oba warunki i wielbłąd należał do niego. To Raul na swoich plecach zaciągnął drużynę do ćwierćfinału Azjatyckiej Ligi Mistrzów i wydatnie pomógł w zdobyciu Pucharu Emira Kataru. Przez cały swój pobyt w Katarze dał się poznać jako wielki profesjonalista, spełnił wszystkie pokładane w nim oczekiwania.

Nie tylko trenował i grał, ale sporo swojego czasu poświęcał Akademii Aspire, która miała kształcić przyszłych katarskich reprezentantów. Trener Wojciech Ignatiuk, pracujący w Katarze, w wywiadzie dla Weszło! mówił, że zawsze dawał świetny przykład, nigdy nie powiedział: ej, młody, skocz mi po piłkę, bo grałem w Realu Madryt. Często było na odwrót. Sam podawał ją chłopakowi i mówił: strzelaj, ja popatrzę i postaram się podpowiedzieć. Na trening przychodził pierwszy i wychodził ostatni. Na koniec kariery zaliczył jeszcze przygodę na kontynencie amerykańskim. Podpisał kontrakt z grającym w NASL New York Cosmos.

Piłka nożna to zawsze ta sama gra. Te same wymiary bramek i piłka. Oczywiście, że tutaj jest inaczej, ale staram się traktować mój pobyt tutaj jako życiowe doświadczenie. Spędzam czas z kolegami z drużyny i jestem cały czas mocno zaangażowany w projekt Cosmosu – mówił po swoim debiucie w NASL.

W Nowym Jorku też świecił przykładem. Spędził tam ledwie kilka miesięcy, ale pomógł kolegom w wygraniu ligi. 15 listopada zwycięskim meczem o Soccer Bowl zakończył czynną karierę.

Nie do końca spełniony

Cieniem na jego piłkarskich dokonaniach kładzie się brak sukcesu w reprezentacji. Jego najlepsze czasy przypadły na okres, kiedy Hiszpania grała jak nigdy, a przegrywała jak zawsze. La Furia Roja pierwszy sukces – mistrzostwo Europy 2008 – odniosła, kiedy Raula nie było już w kadrze.

Javier Clemente nie zabrał go na Euro 96, choć wielu czyniło mu z tego powodu zarzuty. Młody napastnik wystąpił za to na mistrzostwach Europy U-21, w których dotarł do finału. Tam, w konkursie rzutów karnych przegrali z Włochami, a jednym z tych, którzy się pomylili, był piłkarz Realu. Potem pojechał z kadrą na igrzyska do Atlanty, gdzie przygodę z turniejem zakończyli porażką 0:4 z Argentyną w ćwierćfinale.

W dorosłej kadrze zadebiutował 9 października 1996 r. w meczu z Czechami. Zaprezentował się na tyle dobrze, że na stałe się tam zadomowił. W 1998 r. po raz pierwszy zagrał na mistrzostwach świata. Oczekiwano, że to on odwróci los reprezentacji na wielkich imprezach. Turniej był jednak dla Hiszpanów rozczarowaniem, bo mimo zwycięstwa 6:1 nad Bułgarią nie wyszli z grupy. W dużej mierze zaważyły na tym błędy Zubizarrety w przegranym meczu z Nigerią.

Na mistrzostwa Europy do Belgii i Holandii, podobnie jak na mundial do Francji, jechał w glorii zwycięzcy Ligi Mistrzów. Każdy chciał zobaczyć go w akcji, mając nadzieję, że zwycięską passę z Realu zdoła przenieść na reprezentację. Po porażce z Norwegami 0:1 do ostatniej chwili musieli walczyć o awans do ćwierćfinału. Tam spotkali się z Francją. Przy stanie 2:1 dla Trójkolorowych sędzia odgwizdał rzut karny. Do piłki podszedł Raul, ale fatalnie przeniósł piłkę nad bramką Bartheza. Był zdruzgotany. Hiszpania odpadła, a cały świat zawalił mu się na głowę.

W Korei i Japonii La Roja jak burza przeszła fazę grupową, odnosząc trzy zwycięstwa. W 1/8 finału dopiero po rzutach karnych pokonała Irlandię, a bohaterem meczu był Iker Casillas. Niestety dla Raula mundial skończył się w 80. minucie tamtego spotkania. Odniósł kontuzję i musiał opuścić boisko. Fizjoterapeuci robili, co mogli, ale nie udało im się przywrócić go do pełnej sprawności. Przegrany ćwierćfinał z Koreą obsadą sędziowską oglądał z ławki.

Euro w Portugalii w 2004 r. również rozczarowało. Kadra jechała odmłodzona, ale Raul ciągle był jej ważnym ogniwem. Być może przez nieduże doświadczenie niektórych zawodników pechowo przegrali trzeci mecz fazy grupowej z gospodarzami, co oznaczało koniec marzeń o wyjściu z grupy.

21 listopada 2005 r. dość odporny na kontuzje organizm piłkarza nie wytrzymał. W kolanie zatrzeszczało. Raul miał uszkodzoną łąkotkę i częściowo zerwane przednie więzadła krzyżowe. Do mundialu w Niemczech pozostawało niewiele czasu i jego występ na mistrzostwach stanął pod znakiem zapytania.

Czekały go miesiące żmudnej rehabilitacji, ale wygrał wyścig z czasem. Brakowało mu nieco ogrania i rytmu meczowego, ale trener Luis Aragonés dotrzymał słowa i włączył do kadry. Pierwszy mecz z Ukrainą przesiedział na ławce. W drugim z Tunezją wszedł dopiero po przerwie. Zdołał jednak strzelić gola i zapisać się w historii – był pierwszym Hiszpanem, który zdobywał bramki na trzech mundialach.

Nikt wtedy nawet nie przypuszczał, że było to jego ostatni trafienie dla La Roja. W następnym spotkaniu z Arabią Saudyjską wyszedł już od pierwszych minut. Podobnie było w 1/8 finału z Francją. I podobnie jak na mistrzostwach Europy w 2000 r., dowodzona przez Zinedine’a Zidane’a francuska reprezentacja okazała się za silna.

Później wystąpił jeszcze w kilku meczach, ale do Austrii i Szwajcarii Aragonés już go nie zabrał. Nigdy nie zrezygnował z gry w kadrze, nigdy też nie rozegrał pożegnalnego meczu. Starał się grać jak najlepiej, mając nadzieję, że jeszcze kiedyś założy koszulkę La Furia Roja. Tak się jednak nie stało, mimo że kibice byli po jego stronie i często domagali się powołania. W reprezentacji występował przez 10 lat. Rozegrał w niej 102 spotkania. Strzelił 44 bramki.

Ideał?

Nigdy nie zdobył Złotej Piłki, choć w 2001 r. przegrał tylko z Michaelem Owenem. Zawsze jednak podkreślał, że najważniejszy jest zespół. Dziś grywa w meczach legend, komentuje mecze i udziela się w telewizyjnych studiach. Dodatkowo od tego sezonu ponownie jest związany z Realem jako ambasador do spraw instytucjonalnych i ma brać udział w budowie długofalowej wizji klubu. Czy pójdzie w ślady Zidane’a i zostanie trenerem? Ma ku temu wszelkie możliwości.

Wszyscy, absolutnie wszyscy, którzy go wspominają, podkreślają wpływ, jaki miał na grę drużyny. Jak wielką wolą walki i ambicją się cechował. Jak znakomitym był kapitanem. Zawsze odnosił się z szacunkiem do rywala. Nigdy nie dostał czerwonej kartki. Zawsze wyróżniał się dobrymi manierami i jeśli przegrywał, doceniał klasę rywala i chwalił jego umiejętności, nawet jeśli to była Barcelona.

Nie dostarczył prasie ani jednego skandalu. To człowiek, który jako swoje dodatkowe zainteresowania wymienia działalność charytatywną i odwiedzanie szpitali dziecięcych. Razem z Sanchísem rozwijał pasję łowiectwa. Jeśli chodzi o prowokację, to najdalej posunął się w 1999 r. kiedy po strzeleniu gola na Camp Nou przyłożył palec do ust, chcąc uciszyć fanów Barcelony. Jak pisał Phil Ball w monografii Realu:

Był oddanym sługą klubu i uosobieniem idei madridismo. Jego statystyki mówią same za siebie, a historia będzie dość słusznie przedstawiać go jako jednego z najwspanialszych graczy w Hiszpanii.

Ideał? Pewnie nie, ale takich jak on dziś jest już coraz mniej. Szkoda. Wybaczcie wszelkie akapity o doskonałości Raula, jeśli uważacie je za przesadzone. Nie są jednak przypadkowe. Jest to bowiem bardzo osobisty tekst o moim ulubionym piłkarzu, idolu dzieciństwa i człowieku, który zaszczepił we mnie miłość do Realu Madryt.

Statystyki i osiągnięcia:

Osiągnięcia zespołowe:

Real Madryt

  • 3x Liga Mistrzów (1998, 2000, 2002)
  • 6x mistrzostwo Hiszpanii (1995, 1997, 2001, 2003, 2007, 2008)
  • 1x Superpuchar Europy (2002)
  • 4x Superpuchar Hiszpanii (1997, 2001, 2003, 2008)
  • 2x Puchar Interkontynentalny (1998, 2002)

Schalke 04

  • 1x Puchar Niemiec (2011)
  • 1x Superpuchar Niemiec (2012)

Al-Sadd

  • 1x mistrzostwo Kataru (2013)
  • 1x Puchar Kataru (2014)

New York Cosmos

  • 1x mistrzostwo NASL (2015, 2016)

Osiągnięcia indywidualne:

  • 5x piłkarz roku w Hiszpanii (1997, 1999, 2000, 2001, 2002)
  • 2x król strzelców La Liga (1999, 2001)
  • 2x Król strzelców Ligi Mistrzów (2000, 2001)
  • Król strzelców mistrzostw Europy U-21 (1996)
  • Drugi piłkarz świata wg France Football (2001)
  • Zdobywca Trofeum Alfredo Di Stefano
  • Wybrany do najlepszej drużyny dekady przez „Daily Mirror”

BARTOSZ DWERNICKI

Cytaty pochodzą z książek: Real Madryt Phila Balla i Raúl. Sekrety legendy Ulisesa Sanchez-Flora

Zachęcamy do polubienia nas na FACEBOOKU, a także obserwacji na TWITTERZEINSTAGRAMIE i YOUTUBE.

Jak bardzo podobał Ci się ten artykuł?

Średnia ocena 5 / 5. Licznik głosów 3

Nikt jeszcze nie ocenił tego artykułu. Bądź pierwszy!

Cieszymy się, że tekst Ci się spodobał

Sprawdź nasze social media - znajdziesz tam codzienną dawkę ciekawostek.

Przykro nam, że ten tekst Ci się nie spodobał

Chcemy, aby nasze teksty były możliwie najlepsze.

Napisz, co moglibyśmy poprawić.

spot_img
Bartosz Dwernicki
Bartosz Dwernicki
Pierwsze piłkarskie wspomnienia to dla niego triumf Borussii Dortmund w Lidze Mistrzów i mecze francuskiego mundialu w 1998 r. Później przyszła fascynacja Raúlem i madryckim Realem. Z biegiem lat coraz bardziej jednak kibicuje konkretnym graczom niż klubom. Wielbiciel futbolu latynoskiego i afrykańskiego, gdzie szuka pozostałości futbolowego romantyzmu. Ciekawych historii poszukuje też w futbolu za żelazną kurtyną. Lubi podróże i górskie wędrówki.

Więcej tego autora

Najnowsze

„Manchester City Pepa Guardioli. Budowa superdrużyny” – recenzja

„Manchester City Pepa Guardioli. Budowa superdrużyny” to pozycja znana dzięki wydawnictwu SQN na polskim rynku od kilku lat. Okazją do wznowienia publikacji było zwycięstwo...

GKS Katowice – historia na 60-lecie klubu

10 marca 2024 roku Retro Futbol gościło na Stadionie Miejskim w Rzeszowie, gdzie w meczu 23. kolejki Fortuna 1. Ligi Resovia podejmowała GKS Katowice....

„Semiologia życia codziennego” – recenzja

Eseje związane jakkolwiek z piłką nożna to rzadkość. Dlatego "Semiologia życia codziennego" to niezwykle interesująca lektura. Tym bardziej, że jej autorem jest słynny humanista,...